تقویت اعتماد عمومی به مثابه ابزار ارتقای سلامت نظام اداری ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق عمومی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.

2 گروه حقوق، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

چکیده

یکی از مهمترین چالش‌های هر حکومت، حفظ و ارتقای اعتماد عمومی جهت رسیدن به نظم و امنیت حقوقی و نهایتا حکمرانی مطلوب است. از یک سو، اعتماد عمومی، یکی از شاخص­های مهم سنجیدن میزان دموکراسی در یک جامعه است. بر این اساس، اعتماد عمومی به کارگزاران نظام سیاسی و نظام اداری نیز در نهایت منجر به بهبود عملکرد کلی نظام­های مزبور خواهد شد. از سوی دیگر، سلامت اداری یکی از مفاهیم بنیادین در مباحث مدیریت دولتی نوین و حقوق اداری  است که بر اساس آن نظام اداری برای آن که سالم تلقی گردد باید از یک سری ویژگی­ها و اصول برخوردار باشد تا بتوان آن را نظام اداری صحیح تلقی کرد. عواملی چند سبب می­گردد تا نظام اداری به طور صحیح به کارکردهای خود پرداخته و در نتیجه اعتماد عمومی به نظام اداری محقق گردد. عوامل مزبور که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته­اند عبارتند از: پاسخگویی، مشارکت، شفافیت و دولت الکترونیک. نتایج این پژوهش نشان می­دهد، در نظام اداری ایران، اگرچه برخی از شاخص­های مزبور در قوانین، مقررات و آیین­نامه­های دولتی پیش­بینی شده­است اما تا تحقق کامل عناصر نظام اداری سالم فاصله وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Strengthening public trust as a tool to promote the health of the Iranian administrative system

نویسندگان [English]

  • Azadi Mohammad Javad 1
  • Mahdi Shaikh movahed 2
1 Gratued student of Public Law, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran.
2 Department of Law, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran
چکیده [English]

One of the most important challenges of any government is to maintain and promote public trust in order to achieve legal order and security and ultimately good governance. Therefore, this article has tried to express the position and importance of public trust in the legal system, the effects of reducing public trust on human security and legal order. Therefore, we have tried to study and explain the issue of public trust and the factors affecting it, in addition to direct factors, indirect factors such as political participation, social trust, domestic and foreign media and the like as elements affecting public trust in governments or trust Let's examine politics. Ultimately, the result of this article has been the concept that in order to create and improve a positive image of government performance in the minds of citizens, government institutions must make their performance transparent; Be responsible and accountable; Provide the ground for public participation of citizens in various decisions and areas of oversight; Reduce systemic and non-systemic corruption (such as bribery, embezzlement, smuggling and money laundering), extravagance and embezzlement to build public trust; The result is the establishment of legal order and security; Be provided.

کلیدواژه‌ها [English]

  • public trust
  • legal order
  • human security
  • good governance
احمدی، مسعود، مدیریت تحول اداری (سازمان)، تهران: سازمان پژوهش‌های فرهنگی، چاپ اول، 1392.
دال‌‌‌،‌‌‌ ر‌‌‌.، درباره دموکراسی‌‌‌،‌‌‌ ترجمه: حسن فشارکی‌،‌‌‌ تهران: شیرازه‌‌‌،‌‌‌
دانایی‌فرد‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌ حسن‌‌‌،‌‌‌ چالش‌‌های مدیریت دولتی در ایران‌‌‌،‌‌‌ تهران‌‌‌، ‌‌‌سمت، 1386.
رحمت‌اللهی‌‌‌،‌‌‌ حسین و‌‌‌ احسان‌آقا محمدآقایی‌‌‌،‌‌‌ نگاهی نو به مبانی حقوق عمومی (مفاهیم و ارزش‌ها)، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ دوم، 1400.
زاکس، ولفگانگ (ویراستار)،‌‌‌ نگاهی نو به مفاهیم توسعه‌‌‌،‌‌‌ ترجمه: فریده فرهی و وحید بزرگی‌‌‌،‌‌‌ تهران: مرکز‌‌‌،‌‌‌
غفاری‌‌‌،‌‌‌ غلام‌رضا‌‌‌،‌‌‌ بررسی موانع اجتماعی ـ فرهنگی مؤثر بر مشارکت اجتماعی ـ اقتصادی سازمان‌یافته در جامعه روستایی ایران: مطالعه موردی روستاهای شهرستان کاشان‌‌‌،‌‌‌ تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران‌‌‌،‌‌‌
قاری سیدفاطمی، سید محمد، حقوق بشر در جهان معاصر، درآمدی بر مباحث نظری، مفاهیم، مبانی و قلمرو و منابع، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، 1382.
گلشن‌پژوه، محمودرضا، راهنمای سازمان­های غیر دولتی، تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­المللی ابرار معاصر، 1386.
مقدسی، علی‌رضا و کامران فیضی، دولت الکترونیک، بازآفرینی دولت در عصر اطلاعات، تهران: ترمه، 1384.
مؤمنی، هوشنگ، نگره­های مدیریت دولتی، تهران: ستاره سپهر، چاپ اول، 1387.
یعقوبی، نورمحمد، دولت الکترونیک، رویکرد مدیریتی، تهران: افکار، چاپ سوم، 1392.
پورعزت، علی­اصغر و همکاران، «رابطه آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی با پاسخ‌گویی و شفافیت سازمان»، نشریه رفاه اجتماعی، 1389، شماره 38.
جابرانصاری‌‌‌،‌‌‌ محمدرضا و سید مهدی الوانی‌‌‌،‌‌‌‌ «راهکارهای ارتقای اعتماد عمومی به سازمان‌‌های دولتی»‌‌‌،‌‌‌ مجله علمی ـ پژوهشی‌‌‌ مطالعات قدرت نرم‌‌‌،‌‌‌ سال ششم‌‌‌،‌‌‌‌‌‌ 1395‌‌‌، شماره 15.
جاهد، حسین‌علی، «سلامت سازمانی»، مجله تدبیر، 1384، شماره 159.
جمشیدی، علی‌رضا و پتفت آرین، «حقوق شهروندی در پرتوی آیین­های نوین اداری»، مجله اخلاق زیستی، دوره ششم، 1395، شماره 21.
دانایی­فرد، حسن، «اعتماد به دولت؛ بازتاب عملکرد سیستم خدمات عمومی»، فصل‌نامه مدیریت و توسعه، 1381، شماره 13.
دانایی‌فرد‌‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌ حسن، علی‌رضا حسن‌زاده و سمیه نصراللهی‌‌‌،‌‌ «واکاوی سازوکارهای کلیدی تقویت اعتماد عمومی به دولت: پژوهشی ترکیبی»‌‌‌،‌‌‌ مجله پژوهش‌‌های راهبردی سیاست‌‌‌،‌‌‌‌‌ 1393‌‌‌، شماره 8.
رضایی، مهدی و اسماعیل یعقوبی، «دولت الکترونیگ: الگوی جدید در اصلاح نظام اداری و ارائه خدمات عمومی»، مجله مدیریت شهری، 1394، شماره 41.
رضایی­منش، بهروز و جعفر آهنگران، «عوامل کلیدی موفقیت و طراحی الگوی آمادگی‌سنجی استقرار نظام پیشنهادها در سازمان­های دولتی ایران»، فصل‌نامه مطالعات مدیریت صنعتی، سال یازدهم، 1392، شماره 31.
زاهدی، شمس­السادات و محمد خان‌باشی، «از اعتماد عمومی تا اعتماد سیاسی (پژوهشی پیرامون رابطه اعتماد عمومی و اعتماد سیاسی در ایران)»، فصل‌نامه مدرس علوم انسانی، پژوهش­های مدیریت در ایران، دوره بیست و پنجم، 1395، شماره 4.
زاهدی، شمس­السادات، محمد خان‌باشی و الهام رضایی‌‌‌،‌‌‌ «افزایش اعتماد عمومی بر پایه ارتقای فرهنگ پاسخ‌گویی»‌‌‌،‌‌‌ پژوهش‌نامه مدیریت اجرایی‌‌‌،‌‌‌ سال سوم‌‌‌،‌‌‌‌‌‌۱۳۹۰‌‌‌، شماره 5‌‌‌.
شهبازی مهدی، حسن درویش‌ و فرهاد زارعی‌‌‌،‌‌‌‌ «تأثیر پاسخ‌گویی عمومی بر بهبود اعتماد عمومی شهروندان‌‌‌»،‌‌‌ فصل‌نامه مدیریت سازمان‌‌های دولتی‌‌‌،‌‌‌ سال اول‌‌‌،‌‌‌‌‌‌ ۱۳۹۱‌‌، شماره 1.
صادقی جقه، سعید، «شفافیت، نظارت و کارآمدی»، فصل‌نامه مطالعات راهبردی، 1397، شماره 82.
صبحی، الهه و همکاران، «نقش نظام اداری در ارتقای نظام پاسخ‌گویی (مورد مطالعه: ادارات کل استان تهران)»، فصل‌نامه حقوق اداری، سال ششم، 1397، شماره 17.
عباس­زاده، میر محمد، «حرفه معلمی و رضایت شغلی»، فصل‌نامه تعلیم و تربیت، 1370، شماره 1.
علاقه­بند، علی، «سلامت سازمانی مدرسه»، فصل‌نامه مدیریت در آموزش و پرورش، دوره ششم، 1378، شماره 21.
فقیهی‌‌‌،‌‌‌ ابوالحسن‌‌‌،‌‌‌ «نظام‌‌های پاسخ‌گویی در بخش دولتی ـ دیدگاه تطبیقی»‌‌‌،‌‌‌ فصل‌نامه مطالعات مدیریت‌‌‌،‌‌‌ ۱۳۸۰، شماره ۴۴‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
قاسمی، غلام‌علی و عادل شیبانی، «نقش سازمان­های مردم‌نهاد در دادرسی اداری»، فصل‌نامه حقوق اداری، سال ششم، 1398، شماره 19.
قلی‌پور‌‌‌،‌‌‌ آرین و علی پیران‌نژاد‌‌‌،‌‌‌ «ارتقای اعتماد عمومی و دموکراسی الکترونیکی: تبیین نقش دولت الکترونیک‌‌‌»،‌‌‌ فصل‌نامه مدرس علوم انسانی‌‌‌،‌‌‌ پژوهش‌‌های مدیریت در ایران‌‌‌، دوره دوازدهم‌‌‌،‌‌‌ 1387، شماره 1 (پیاپی).
مشبّکی، اصغر، «جایگاه نظام مشارکت و بهره­وری سازمانی»، مجله مدیریت دولتی، 1377، شماره 39.
معمارزاده، غلام‌رضا، «تحول در نظام اداری از طریق ایجاد دولت الکترونیک»، نشریه کنترولر، بهار و تابستان 1382، شماره 13 و 14.
منوریان‌‌‌،‌‌‌ عباس و همکاران، «بررسی رابطه پاسخ‌گویی عمومی‌‌‌، مشارکت عمومی و اعتماد عمومی در سازمان‌‌های دولتی مناطق 22 گانه شهر تهران»‌‌‌، فصل‌نامه مدرس علوم انسانی‌‌‌، پژوهش‌‌های مدیریت در ایران‌‌‌، دوره چهاردهم‌‌‌، ۱۳۸۹، شماره 3‌‌‌‌‌‌.
میرزاده کوه‌شاهی، نادر و حسن رضایی، «نقش مشارکت شهروندان و کارمندان در تصمیم­گیری­های اداری مطلوب»، فصل‌نامه حقوق اداری، سال ششم، 1397، شماره 17.
میرسپاسی، ناصر، «نگرشی راهبردی بر نظام اداری و توسعه»، نشریه فرآیند مدیریت و توسعه، 1387، شماره 43.
الوانی‌‌‌،‌‌‌ سید محمد و حسن دانایی‌فرد، «مدیریت دولتی و اعتماد عمومی»‌‌‌،‌‌‌ دانش مدیریت‌‌‌،‌‌‌ ۱۳۸۰، شماره ۵۵‌‌‌‌‌‌.
یزدانی زنوز، هرمز، «بررسی نقش شفافیت در تحقق حکمرانی مطلوب»، نشریه حقوق عمومی، 1388، شماره 5.
یعقوبی، نورمحمد و حلیمه یوسفی طبس، «سلامت نظام اداری با ره‌یافت اجرایی شدن سیاست­های کلی نظام اداری؛ مطالعه تأثیر توسعه دولت الکترونیک بر ارتقای سلامت نظام اداری از دید کارکنان دانشگاه بیرجند»، فصل‌نامه حقوق اداری، سال دوم، 1395، شماره 7.
باقیان، مرتضی، «نظام اداری کشور؛ چالش­ها و راهکارهای تحول»، گزارش پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1395.
دانایی‌فرد‌‌‌،‌‌‌ حسن‌‌‌،‌‌‌ «طراحی و تبیین مدل اعتماد عمومی»‌‌‌،‌‌‌ رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرّس‌‌‌،‌‌‌‌‌ ۱۳۸۲‌‌‌.
Luhmann, N‌‌‌., Trust and Power, NewYork‌‌‌: Chichester, John Wiley & Sons Inc,‌‌‌ 1979‌‌‌.
Nye, J‌‌‌. S‌‌‌. & P‌‌‌. D‌‌‌. Zelikow, Conclusions: Reflections, conjectures and puzzles, Cambridge, MA: Harvard University Press, 1997‌‌‌.
Abbaszadeh shahri, tahereh, “Pathology of administretive system to codify organizational values appropriate in gas company of north khorasan, yaer 91-92”, international journal of academic research in business and social sciences, 2013, Vol. ?, No. ?.
Aucoin, P‌‌‌. & R‌‌‌. Heintzman, “The dialectics of accountability for performance in public management reform”, International Review of Administrative Sciences‌‌‌, 2000‌, Vol. ?, No.‌ 66.
Belanger, E‌‌‌. & R‌‌‌. Nadeau, “Political trust and the vote in multiparty elections: The Canadian Case”, European Journal of Political Research, 2005‌‌, Vol. ?, No. 44‌‌‌.
Bovens, M‌‌‌., “Analysinng and assessing public accountability; Paper presented at Accountable Governance: An International Research Colloquium”, Queen’s University Belfast, October 2005‌‌‌.
Christiansen, T‌‌‌.‌‌‌ & P‌‌‌. Laegreid,‌‌ “Trust in Government: The Relative Importance of Service Satisfaction Political Factors and Demography”, PublicPerformance and Management Review, ‌2004, Vol. 28, No. 4‌‌‌.
DanaeeFard, H‌‌‌.‌‌‌ & A‌‌‌. AnvaryRostamy, “Promoting Public Trust in Public Organizations: Explaining the Role of Public Accountability”, Journal of Public organization review, ‌‌‌2007, Vol. ?, No. 7‌‌‌.
Denhardt, Robert‌‌‌‌‌‌ B., "the future of public administration", public administration & management: an interactive journal, 1999, Vol. 4, No. 2.
O`Connell, L‌‌‌., “Program Accountability as a Emergent property: The Role of stakeholders a Program’s Feld”, Public Administration Review, 2005, Vol‌‌‌.‌‌‌ 65, Issue 1.