کاربست اصل مشروعیت تحصیل دلیل کیفری در دادرسی های اداری ایران با تاکید بر آرا دیوان عدالت اداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری ، دانشگاه آزاد کرمانشاه، ایران./قاضی دادگستری

2 دانشجو دکتری حقوق عمومی دانشگاه تهران، دانشکدگان فارابی، ایران.

3 کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران،ایران

10.22034/mral.2022.560603.1363

چکیده

این مقاله اصل مشروعیت تحصیل دلیل در دادرسی اداری را با هدف ترسیم نظام مشروع تحصیل دلیل در این نوع از دادرسی، مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد. در دادرسی اداری مشابه دادرسی کیفری و مدنی بحث تحصیل دلیل از سوی دادگاه مطرح می گردد. از آنجا که بحث تحصیل دلیل از سوی دادگاه با اصل بی طرفی قاضی مغایرت دارد، بنابراین تجزیه و تحلیل آن در دادرسی اداری مشابه دادرسی مدنی و کیفری اهمیت دارد. از سوی دیگر این موضوع نیز مطرح می‌گردد که در صورتی که دلیل به طریق نامشروع تحصیل گردد چه ضمانت ‌اجرایی در دادرسی اداری دارد . این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی انجام می‌گیرد و برای گردآوری داده‌ها از کتب و مقالات مرتبط در این زمینه استفاده می‌شود. نتیجه تحقیق نشان می‌دهد که در دادرسی اداری ترافعی مانند دادرسی کار اصل بر عدم جواز تحصیل دلیل از سوی قاضی اداری است و اما در دادرسی اداری جهت رسیدگی به تخلفات، مانند هیأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری، قاضی نقش فعالی در تحصیل دلیل دارد. در رویه قضایی دیوان عدالت اداری و قوانین و مقررات مرتبط با دادرسی اداری اصل عدم اعتبار دلیل که به طریق نامشروع تحصیل شده است به طور پراکنده مطرح شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The application of the principle of legitimacy of the acquisition of criminal evidence in Iran's administrative proceedings with an emphasis on the decisions of the Court of Administrative Justice

نویسندگان [English]

  • esmaeil ghamari 1
  • Mahdi Hasanvand 2
  • Seyyede Nafiseh Kazemi 3
1 PhD Kermanshah Azad University, Iran./Judge
2 PhD student of Public Law, University of Tehran, Farabi college, Iran
3 Master of Public Law Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The article analyzes the rationales for rule of legal obtained evidence in administrative proceeding with the aim of establishing the ideal type of obtained evidence system. In administrative proceedings similar to criminal and civil proceedings, the reason for obtaining of evidence by the court is raised. Since the discussion of obtaining evidence by the court is inconsistent with the principle of impartiality of the judge, it is important to analyze it in an administrative procedure similar to civil and criminal proceedings. On the other hand, there is the issue of what is the legal sanction in the administrative proceedings if the evidence obtains illegally. The survey will be carried out with Descriptive-analysis method and gather data by use of books and article in this respect. Result of this survey show that in adversarial administrative proceeding such as labor proceeding, general rule is that a judge is forbidden to obtain evidence for or against each party, but in disciplinary proceedings, such as board of handling of breach of disciplinary, judge has active role in obtaining evidence. In judicial precedent of administrative court of justice and law and provisions concerning to administrative proceeding, general rule of legal obtaining of evidence is not presented in comprehensive way.

کلیدواژه‌ها [English]

  • obtain of evidence
  • administrative proceeding
  • Exclusionary Rules
  • criminal proceeding
  • civil proceeding
پژوهشگاه قوه قضاییه، مجموعه آرای قضایی شعب دیوان عدالت اداری، تهران: اداره انتشار رویه قضایی کشور، چاپ اول، 1393.
شمس، عبدالله، آیین دادرسی مدنی: دوره بنیادین (جلد 1)، تهران: دراک، چاپ پنجاه و هفتم، 1399.
طباطبایی مؤتمنی، منوچهر، حقوق اداری تطبیقی، تهران: سمت، چاپ سوم، 1399.
گلدوزیان، ایرج، ادلّه اثبات دعوا، تهران: میزان، 1384.
معین، محمد، فرهنگ فارسی (جلد 2)، تهران: امیر کبیر، 1386.
احمدلو ، محمد، «اعتبار تحصیل دلیل به روش غیر قانونی در حقوق کیفری ایران»، پنجمین کنفرانس بین‌المللی و ملی مطالعات مدیریت، حسابداری و حقوق، آذر 1400.
آقایی طوق، مسلم، «انواع دعاوی اداری در ایران و فرانسه»، فصل‌نامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، دوره بیست و سوم، شماره 83، 1397.
امیرزاده خیابانی، علی و محمدامین فرید، «اصل مشروعیت تحصیل دلیل در دادرسی کیفری ایران و انگلستان»، نشریه فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره 3، 1397.
تدیّن، عباس و زینب باقری‌نژاد، «تضمین دادرسی منصفانه در پرتو اصل مشروعیت تحصیل ادلّه کیفری»، نشریه تحقیقات حقوقی، شماره 53، 1390.
حلال‌خور میرکلا، مهدی، عباس تدیّن و رجب گل‌دوست جویباری، «اصول و قواعد فقهی و حقوقی متناظر بر تحصیل دلیل در حقوق کیفری ایران با تأکید بر رویه قضایی دیوان کیفری بین‌المللی»، پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، سال بیستم، شماره 11، 1394.
رنجبر، احمد، «اثبات نفع در دعوای حقوق عمومی»، مجله حقوق اداری، سال پنجم، شماره 14، 1397.
طاهری بجد، محمدعلی، «تعیین رژیم دلایل کیفری در نظام قضایی ایران، علوم جنایی»، در: مجموعه مقالات در تجلیل از دکتر محمد آشوری، تهران: سمت، 1383.
قمری، اسماعیل و همکاران، «تحلیلی بر اعمال قاعده مشروعیت تحصیل دلیل در دادرسی اداری»، فصل‌نامه حقوق اداری، سال هشتم، شماره 24، 1390.
گلدوزیان، ایرج، «دلیل باطل و آثار آن در سیستم‌های حقوقی مختلف»، فصل‌نامه حقوق (مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی)، شماره 26، 1382.
مشهدی، علی، «مبانی و مسائل هزینه دادرسی در دعاوی اداری: موردپژوهی دیوان عدالت اداری»، فصل‌نامه پژوهش حقوق عمومی، سال بیستم، شماره 59، 1397.
هداوند، مهدی، سخنرانی در نشست علمی «تحصیل دلیل در دعاوی دیوان عدالت اداری»، 18 اردی‌بهشت 1395، دانشگاه شهید بهشتی.
آیین دادرسی کار، 1392.
آیین‌نامه اجرایی قانون رسیدگی به تخلفات اداری، 1373.
آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات انتظامی هیئت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و تحقیقات کشور، 1365و اصلاحات بعدی.
قانون اساسی، 1358.
قانون آیین دادرسی مدنی، 1379.
قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، 1392.
قانون رسیدگی به تخلفات اداری، 1371.
قانون مقررات انتظامی هیئت علمیدانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی کشور، 1364.
کنوانسیون اروپایی حمایت از حقوق بشر و آزادی‌های اساسی، 1948.
 
Ashworth, A., “Excluding Evidence as Protecting Rights”, 3 Criminal Law Review, 1977, 723–735.
Grünwald, A., “Beweisverbote und Verwertungsverbote im Strafverfahren”, 21Juristenzeitung, 1966, 489–501.
Jackson, John D. & Summers, Sarah J., The Internationalisation of Criminal Evidence: Beyond the Common Law and Civil Law Traditions, Cambridge, 2012.
Macula, L., “The Potential to Secure a Fair Tiral Through Evidence Exclusion: A Swiss Perspective”, in: Gless, Sabine/Richter, Thomas (eds.), Do Exclusionary Rules Ensure a Fair Trial? A Comparative Perspective on Evidentiary Rules, Cham, 2019, 15–60.
Slobogin, C., “A Comparative Perspective on the Exclusionary Rule in Search andSeizure Cases”, in: Ross, Jacqueline/Thaman, Stephen (eds.), Comparative Criminal Procedure, Cheltenham UK, 2016, 280–307.
Spendel, G., “Beweisverbote im Strafprozess”, 19 Neue Juristische Wochenschrift, 1966, 1102–1108.
Turner, J. “The Exclusionary Rule as a Symbol of the Rule of Law”, 67 SMU Law Review, 2014, pp. 821–833.
Turner, J. and Weigend, T., “The Purposes and Functions of Exclusionary Rules: A Comparative Overview”, Faculty Journal Articles and Book Chapter, 2019.