بررسی راهبردهای صیانت از اراضی ملی و دولتی در ساختار اداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی،گروه حقوق،واحد نجف آباد،دانشگاه آزاد اسلامی ، نجف آباد، ایران

2 استادیار گروه حقوق، واحد نجف اباد، دانشگاه ازاد اسلامی، نجف آباد،ایران

10.22034/mral.2023.1989952.1460

چکیده

پدیده تعرض به اراضی ملی و دولتی متاثر از دلایل متعدد حقوقی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی می باشد بالطبع هرگونه اقدام در جهت رفع این معضلات مستلزم بهره گیری از مطالعات و لحاظ رویکردهای حوزه های مربوطه خواهد بود در حوزه حقوقی مهمترین چالش ها مربوط به عدم سامان دهی اموال ملی و عمومی، نامحدود بودن مدت اعتراض به نظریه تشخیص ، کاستی در نظام حقوقی واگذاری اراضی، تورم تقنینی و درمجموع ناکارآمدی متاثر از ضعف مشهود در تدابیر تقنینی، قضایی، اجرایی، ثبتی و عدم تبعیت از فلسفه قانونگذاری می باشد. بنظر می رسد راهبردهای برون رفت از مشکلات ناشی از ناکارآمدی را می توان در منع واگذاری نامحدود اراضی دولتی ایجاد محاکم تخصصی ، تسریع در رسیدگی های قضایی به جرائم مربوط به اراضی، لحاظ تناسب بین جرم و مجازات، اعمال طرح کاداستر و تجمیع قوانین به منظور رفع موازی‌کاری بین دستگاه ها دانست. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با هدف دستیابی به الگوی مطلوب در تحقق کارآمدی با تکیه بر رویکردهای مناسب برون رفت از این مشکلات نگاهی به کاستی های موجود در سه حوزه تقنینی، قضایی و اجرایی داشته است. در بررسی تحلیلی فرضیه اصلی اثبات شده است که قوانین موضوعه موخر بر قانون ملی شدن جنگل‌ها ناکارآمد بوده و حتی ناقض اهداف و اصول اولیه نظام حقوقی حاکم بر اراضی ملی می باشد صدق این ادعا را می توان در افزایش روند تخریب اراضی ، فرسایش خاک ، بروز سیلاب ها و همچنین سلب و تحدید مالکیت دولت نسبت به این منابع مشاهده نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating strategies for the protection of national and state lands in the administrative structure

نویسندگان [English]

  • ALI Rasti 1
  • Dawood Nasiran Najafabadi 2
  • Reza Soltani 2
1 Ali Rasti PhD student in private law, Department of Law, Najaf Abad Branch, Islamic Azad University, Najaf Abad, Iran
2 Assistant Professor, Department of Law, Najaf Abad Branch, Islamic Azad University, Najaf Abad, Iran
چکیده [English]

The phenomenon of encroachment on national and state lands is affected by many legal, social, cultural, and economic reasons. Of course, any action to solve these problems will require the use of studies and the approaches of the relevant fields. In the legal field, the most important challenges are related to the lack of The organization of national and public property, the unlimited period of objection to the recognition theory, the deficiency in the legal system of land transfer, legislative inflation and overall inefficiency are affected by the evident weakness in legislative, judicial, executive, registration measures and non-compliance with the legislative philosophy. It seems that the strategies to get out of the problems caused by inefficiency can be found in prohibiting the unlimited transfer of government lands, creating specialized courts, speeding up judicial proceedings for crimes related to land, considering the proportionality between crime and punishment, applying the cadastral plan and consolidating laws in order to Fixing parallelism between devices. This research, with descriptive analytical method and with the aim of achieving the desired model in realizing efficiency by relying on appropriate approaches to solve these problems, has looked at the shortcomings in three legislative, judicial and executive areas. In the analytical study of the main hypothesis, it has been proven that the laws related to the nationalization of forests are ineffective and even violate the goals and basic principles of the legal system governing national lands.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Government laws
  • national lands
  • legal system
  • nationalization law
آشوری، داریوش، دانش‌نامه سیاسی و فرهنگ اصطلاحات، تهران: مروارید، 1396.
اکبرآبادی ،بهزاد، ناکارآمدی سیاست جنایی ایران در برخورد با جرائم منابع طبیعی،تهران:کتاب آوا،1396.
بیات، بهرام، پیش‌گیری از جرم با تکیه بر رویکرد اجتماع‌محور، تهران: اداره تبلیغات نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، 1387.
خدادادی، ابوالقاسم، حقوق کیفری اراضی ملی‌شده، تهران، دادگستر، 1398.
سالاری، مصطفی، تحصیل و تملک اراضی توسط دولت، تهران: دادگستر، 1393.
شمس، احمد، نظام حقوقی اراضی ملی‌شده، تهران: دادگستر، 1394.
کاتوزیان، ناصر،دوره مقدماتی حقوق مدنی، اموال و مالکیت، چاپ 24، تهران: نشر میزان، ج 1، 1387.
کرمی، حامد، حقوق اداره اموال، تهران، شرکت سهامی انتشار،1397 .
کنعانی، محمد طاهر،تملک اموال عمومی و مباحات، چاپ دوم، تهران، نشر میزان،1392.
عاملی، شهید اول، محمد بن مکی، الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، ۳ جلد، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم، ایران، دوم، ۱۴۱۷ ه ق.
عاملی، شهید ثانی، زین الدین بن علی،مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، ۱۵ جلد، مؤسسة المعارف الإسلامیة، قم، ایران، اول، ۱۴۱۳ ه ق.
طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم ،العروة الوثقی، ۲ جلد، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، لبنان، دوم، ۱۴۰۹ ه ق.
عباسی لاهیجی، بیژن، حقوق اموال عمومی و منابع طبیعی، تهران: دادگستر، 1402.
علی‌زاده، امیرحسین، تملک قهری اراضی برای طرح‌های عمومی و عمرانی با مطالعه در رویه قضایی انگلیس و امریکا، تهران: قوه قضاییه، 1401.
عموزاده مهدیرجی، قدرت، مجموعه حقوقی منابع طبیعی: اعتراض به تشخیص اراضی ملی از مستثنیات، تهران: دادگستر، 1396.
فرهمند، مجتبی، جلوه‌های عدالت ترمیمی در حقوق کیفری ایران، تهران: میزان، 1400.
محقق حلی، جعفربن حسن، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، انتشارات استقلال، تهران،۱۴۰۹هـ . ق.
محمودیان، علی، نظام حقوقی اصلاحات ارضی در ایران،انتشارات جهاد دانشگاهی شهرکرد،1401.
منتظری،حسینعلی،کتاب الزکاه،قم،مرکز نشر،مکتب الاعلام اسلامی،1406 ق.
میر محمدصادقی، حسین، تحلیل مبانی حقوق جزا، تهران: جهاد دانشگاهی، 1374.
هاشمی شاهرودی، محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (علیهم السلام)،1382 .
احمدزاده بزاز، عبدالمطلب ، خلیل‌زاده،علیرضا، «مبانی و ماهیت قراردادهای واگذاری اراضی موضوع ماده ۳۳ قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع»، فصل‌نامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، 1399، شماره 89.
احمدی، امیر، «جایگاه و نقش سیاست جنایی قضایی کیفری و غیر کیفری در حمایت از منابع طبیعی»، مجلس و راهبرد، 1400، شماره 107.
بناءزاده اردبیلی،امین، رهبرفرش پیرا ،ناصر، علی حاجی پور کندرود، علی،« قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها در پرتو اصول و معیارهای اداره خوب»،پژوهش های نوین حقوق اداری،دوره 3 ،1400، شماره 3.
دنکوب، ابوالفضل،علی‌زاده، محمد غلام، اسماعیلی،‌حمیدرضا ، نظرخانی، ‌حمیدرضا ،«آثار حقوقی و اقتصادی تصمیمات کمیسیون رفع تداخلات قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور»، دانش‌نامه حقوق اقتصادی، سال بیست و هشتم، 1400، شماره 19.
رایجیان اصلی، مهرداد، «رهیافتی نو به بنیان‌های نظری پیش‌گیری از جرم»، مجله حقوقی دادگستری، 1383، شماره 48.
رمضانی قوام‌آبادی، محمدحسین، «پیش‌گیری و سرکوب جرایم زیست‌محیطی در پرتو اقدامات سازمان‌های غیر دولتی در نظام حقوقی ایران»، مجله حقوقی دادگستری، 1390، شماره 75.
شامبیاتی، هوشنگ، «بازنگری در شیوه‌های پیش‌گیری وضعی در مبارزه با جرایم علیه انفال»، فصل‌نامه تعالی حقوق، 1399، شماره 3.
عامری شهرابی، ابوالفضل، «تملک غیر مجاز اراضی عمومی و ملی (زمین‌خواری) در پرتو قوانین کیفری ایران»، نشریه دادرسی، 1396، شماره 126.
کاشیان، عبدالحمید، «بررسی راهبرد مطلوب در واگذاری اراضی دولتی در اقتصاد اسلامی: رهیافتی از نظریه بازی‌ها»، فصل‌نامه سیاست مالی و اقتصادی، 1399، سال نهم، شماره 33.
کاظمی، علی، «تحلیل اقتصادی دعوای استرداد در ورشکستگی»، فصل‌نامه مطالعات حقوقی خصوصی، ، دوره پنجاه و یکم، ،1400،شماره 3.
گروه پژوهش­های حقوق عمومی، «نظام حقوقی مالکیت زمین در سایر کشورها و ارتباط آن با پدیده زمین‌خواری»، اطلاع‌رسانی حقوقی، 1387، دوره جدید، سال ششم، شماره ۱۵ و ۱۶.
لطفی، حسن، «تحلیل حقوقی ارکان دعوای اعتراض به تشخیص اراضی ملی»، مجله حقوقی دادگستری، 1397، شماره ۱۰۱.  
نصیران نجف آبادی، داود، «حکومت قانون یا حکومت قاضی»،فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی،دوره 14، 1390، شماره 3.
محسنی، فرید، «پیش‌گیری از فساد اداری با تأکید بر فن‌آوری اطلاعات»، فصل‌نامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، 1392، شماره 6.
مرادوند، کریم، حبیبی‌تبار،حسین، «نحوه تشخیص اراضی ملی و روش اعتراض به آن»، تحقیقات حقوق قضایی، 1402، شماره 14.
مظفری، خدیجه، حسینی صدرآبادی، ایرج، ایزدی فرد،علیرضا،«مبانی و منابع حقوقی واگذاری اراضی ملی به بخش خصوصی در عرصه کشاورزی»، مجله حقوق اداری،1398، شمارۀ 19.
منتصری، لیلا، «نقش ژئومورفولوژی در مدیریت منابع طبیعی در تحلیل سیستم‌های اراضی»، پژوهش‌های ژئومورفولوژی، 1396، شماره 40.
مومن قمی، محمد، «ولی امر و مالکیت اموال عمومی»، فصلنامه فقه اهل بیت،1388، شماره ۶0.
میرعباسی، سید باقر، «ملی کردن در حقوق بین‌الملل»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 1371، شماره 28.
خصرئی، عادل، « بررسی تحولات واگذاری اراضی ملی و دولتی در خارج از حریم شهرها در نظام حقوقی ایران »، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد الکترونیکی،1397.
. فرشچی، محبوبه،« مطالعات تطبیقی مدیریت زمین در ایران و جهان و سازمان های بین‌المللی»، پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی خراسان رضوی،1397.
Rob, White, Crime against Nature Environmental Criminology and Ecological Justice, First Publish, England, Willan Publishing, 2008.
دوره 6، شماره 18
سال ششم، شماره هجدهم، بهار 1403
فروردین 1403
صفحه 229-264
  • تاریخ دریافت: 04 اردیبهشت 1402
  • تاریخ بازنگری: 12 مهر 1402
  • تاریخ پذیرش: 30 آبان 1402