TY - JOUR ID - 255072 TI - تحلیل نظام مجوزدهی کتاب در ایران JO - فصلنامه علمی پژوهش های نوین حقوق اداری JA - MRAL LA - fa SN - 2717-0497 AU - علائی, حسین AU - پناهی, زهره AD - استادیار و عضو هیأت علمی گروه حقوق عمومی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران. AD - دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشگاه اسلامی واحد شیراز، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 5 IS - 14 SP - 345 EP - 368 KW - کتاب KW - آزادی بیان KW - نظام مجوزدهی KW - اصل 24 قانون اساسی KW - وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی DO - 10.22034/mral.2022.556793.1335 N2 - کتاب وسیله آزادی بیان و نیز ابزاری ضروری برای گردش آزاد افکار و عقاید است. نظارت بر چاپ و انتشار کتاب یا از طریق نظارت پیشینی (نظام مجوزدهی)، و یا از طریق نظام تعقیبی (نظارت بعد از انتشار) انجام می‌گیرد. رویکرد نخست سخت‌گیرانه و مبتنی بر عدم اعتماد به نویسندگان کتاب و ناشران است، در مقابل رویکرد دوم دموکراتیک و آزادمنشانه است. پرسش این است که نظام کنونی مجوزدهی در حوزه کتاب در ایران در مقایسه با معیار آزادی بیان و آزادی اطلاعات با چه کاستی‌های مواجه است؟ این تحقیق به‌شیوه توصیفی و تحلیلی انجام گرفته است. در اصل 24 قانون اساسی به‌طور ضمنی اصل آزادی چاپ کتاب بدون سانسور و ممیزی قبلی با دو قید «مخل به مبانی اسلام» ویا «حقوق عمومی» نباشد، پذیرفته شده است. در زمینه کتاب، تفضیل محدودیت آزادی بیان به موجب مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی تعیین گردیده است. پیشنهاد می‌گردد، نظام مجوزدهی کتاب حذف و محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها مرتبط با آزادی بیان در حوزه کتاب به‌موجب قانون مصوب مجلس شورای اسلامی تعیین گردد. نظارت قضایی بر مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی که در نتیجه آخرین اصلاحات تبصره ماده 19 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1401 حذف گردید، باید بار دیگر برقرارگردد. همچنین به تخلفات ناشران کتاب باید با رعایت اصول یک دادرسی منصفانه رسیدگی گردد. UR - https://www.malr.ir/article_255072.html L1 - https://www.malr.ir/article_255072_599f89a3965c1b302d7c86c417db4ef4.pdf ER -