تحدید حق احداث وتجدید بنا در آیینه قوانین و آراء هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای حقوق عمومی ‌دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد تبریز، تبریز

2 استادیار گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز/ایران- (نویسنده مسئول)

3 استادیار دانشگاه تبریز

چکیده

اصل حاکمیت قانون در فعالیت نهادهای اداری در قواعد حقوقی منعکس است،تا ضمن تأمین منفعت عمومی،حرمت حق مالکیت خصوصی نیز رعایت شود.لیکن گاهی شهرداری ها به بهانه وجود طرح‌های عمومی با امتناع از انجام تکالیف قانونی در صدور مجوز احداث یا تجدید بنا،با نقض حق اعمال مالکیت،سبب محرومیت اشخاص در اعمال حقوق مالکانه و آثار مترتب بر آن می شوند.

هدف از مطالعه حاضر،بررسی تحدید حق مالکیت در احداث و تجدید بنا به وسیله شهردای ها است که در قوانین و آراء دیوان عدالت اداری آمده است.لذا این مطالعه به این سوال پرداخته است: با توجه به قوانین و آراء هیأت عمومی دیوان عدالت اداری تحدید حق احداث یا تجدید بنا به وسیله شهرداری ها معلول چه عواملی است؟در پاسخ به سوال با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی،به تجزیه و تحلیل مقررات و شایع‌ترین آرای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری پرداخته شده است. نتایج حاصله نشان می‌دهد عمده دلایل امر نقص قوانین و تصمیمات خارج از اختیاربرخی مراجع است که توسط هیأت عمومی‌ دیوان عدالت اداری حکم به ابطال تصمیم یا اعطای پروانه صادر شده است،اقدامی که ضمن تأکید بر حرمت حق مالکانه اشخاص،آموزش و نظارت بر عملکرد شهرداری ها را نیز یادآور می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Imposing restrictions on the right to build and renovate a building in view of laws and votes of General Assembly of the Court of Administrative Justice

نویسندگان [English]

  • ahmad hoseinpoori 1
  • Ayat Molaei 2
  • Mohammad Mazhari 3
1 PhD Student in Public Law, Faculty of Law and Political Science, Islamic Azad University, Tabriz Branch, Tabriz Iran
2 . Assistant Professor, Department of Law, Faculty of Law and Social Sciences, University of Tabriz, Iran. ( corresponding Author)
3 Assistant Professor, University of Tabriz
چکیده [English]

The principle of constitutionality of the law is reflected in the activities of administrative organizations through legal rules. So that while providing the public interest and facility, the right and virtue of private property is also observed. Mayors sometimes by making the excuse of having public plans at hand, refuse to perform their own legal duties in issuing permits to build or renovate building, and deprive persons of their legal rights of private ownership and subsequent results

The present study seeks to investigate restriction of the right to own property in construction and renovation of buildings by municipalities, which are stated in the laws and rulings of the Administrative Court of Justice. Therefore, this study addresses the question: How is the restriction of the right to build or renovate by municipalities reflected in the laws and opinions of the General Assembly of the Court of Administrative Justice? In response to this question and by means of a descriptive-analytical method, the rules and the most common votes of General Assembly of the Court of Administrative Justice have been discussed. The outcomes show that decisions and actions leading to the illegal restriction of property rights of individuals, as the case to be, have been nullified or licensed by the General Assembly of the Court of Administrative Justice. This action besides stressing respect for the property rights of individuals, reminds training and monitoring municipal performances..

کلیدواژه‌ها [English]

  • Construction private ownership
  • Restriction of Property Rights
  • Court of Administrative Justice
  • Municipalities
اباذری فومشی، منصور، مجموع آرای هیئت عمومی‌ دیوان عدالت اداری، تهران: خرسندی، 1387.
امامی‌، محمد و کوروش استوار سنگری، حقوق اداری، تهران: میزان، چاپ نوزدهم، 1393.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، تهران: گنج دانش، چاپ هفتم، 1387.
رضایی‌زاده، محمدجواد، حقوق برنامه‌ریزی شهری، تهران: مجد، 1391.
شکری، نادر، نظام حقوقی نحوه تملک املاک در شهرداری‌ها، تهران: راه‌دان، 1390.
طباطبایی مؤتمنی، منوچهر، حقوق اداری، تهران: سمت، 1384.
کاتوزیان، ناصر، دوره مقدماتی حقوق مدنی (اموال و مالکیت)، تهران: میزان، 1391.
گرجی اندرزیانی، علی‌اکبر، مبانی حقوق عمومی، تهران: جنگل جاودانه، 1393.
محمدی، امید، تحدید حقوق مالکانه در طرح‌های عمومی ‌و عمرانی، تهران: جنگل جاودانه، 1396.
مولایی، آیت، جزوه «حقوق اداری ایران»، دوره کارشناسی ارشد حقوق عمومی، همدان: دانشگاه بوعلی سینا، 1398.
ناری قمی‌، مسعود، «سلب مالکیت از زمین‌های شخصی در طرح‌های شهری: مبانی اسلامی ‌و فرضیه استثمار»، نشریه فیروزه اسلام (پژوهه معماری و شهرسازی اسلامی)، 1395، شماره 2، صص 86 ـ 69 .
اردلان، رحیم، «مبانی حقوقی حاکم بر تملک اموال غیر منقول توسط دستگاه‌های دولتی»، پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد، رشته حقوق عمومی، دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی، ‌واحد تهران مرکزی، 1392.
ایرج، محسن، «صیانت از حقوق مالکانه اشخاص در پرتو آرای دیوان عدالت اداری و نظرات شورای نگهبان»، پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد، رشته حقوق عمومی، دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی، ‌واحد تهران مرکزی، 1393.
تکلو، علی، «بررسی فقهی و حقوقی مبانی مشروعیت اقتدار دولت در تحدید مالکیت خصوصی اشخاص»، پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد، رشته فقه و حقوق اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه فقه و حقوق اسلامی،‌ دانشگاه آزاد اسلامی،‌ واحد تهران مرکزی، 1393.
نصرتی، حسن‌علی، «مالکیت زمین در اسلام»، پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد، رشته فقه ومعارف اسلامی مدرسه عالی فقه و معارف اسلامی ‌قم، 1386.
دادنامه شماره 47 ـ 25/2/1378.
دادنامه شماره 169 ـ 27/05/1381.
دادنامه شماره 561 ـ 11/10/1384.
دادنامه شماره 197 ـ 03/04/1386.
دادنامه شماره 437 ـ 438 ـ 25/6/1386.
دادنامه شماره 817 ـ 14/10/1395.
قانون اساسی، مصوب 1368.
قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرح‌های دولتی و شهرداری‌ها، مصوب 1367.
قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی و تعیین وظایف آن، مصوب 1353.
قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، مصوب 1351.
قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، مصوب 1392.
قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، 1394.
قانون زمین شهری، مصوب 1366.
قانون شهرداری، مصوب 1334 با اصلاحات والحاقات بعدی.
لایحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی و املاک برای اجرای برنامه‌های عمومی ‌و عمران و نظامی‌ دولت، مصوب 1358 در شورای انقلاب.
قانون مدنی، مصوب 1307 با اصلاحیه های بعدی.
قانون نحوه تقویم ابنیه و املاک و اراضی مورد نیاز و شهرداری‌ها، مصوب 1370.