چالش ها و موانع عملیات مزایده الکترونیکی و سنتی در نظام حقوقی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، واحد زنجان ، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

2 استادیار، گروه حقوق، واحد زنجان ، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.

چکیده

در حقوق عمومی و به ویژه حقوق اداری مزایده، یکی از انواع قراردادهای اداری است. به دلیل وجود عنصر نفع عمومی در قراردادهای اداری، مزایده به عنوان یکی از مصادیق این قراردادها تابع تشریفات خاصی است که با هدف جلوگیری از سوء استفاده و نیز فساد، مورد توجه قانونگذار قرار گرفته‌است. مزایده الکترونیک در حوزه قراردادهای اداری در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است و در یک آیین‌نامه سازوکار آن پیش‌بینی شده‌است. در حقوق خصوصی و در بحث اجرای احکام دادگستری، یکی از مهمترین مراحل عملیات اجرایی، مزایده و فروش اموال منقول محکوم علیه یا متعهد (بدهکار) است. گرچه هدف از تحصیل حکم قطعی یا تنظیم سند لازم الاجرا برای محکوم له یا ذینفع سند اخذ مطالبات یا اجرای تعهدات می‌باشد، اما به صرف صدور حکم یا تنظیم سند، چنین هدفی حاصل نمی‌شود. در واقع، اجرا که ادامه فرایند دادرسی و صدور سند می‌باشد، در مراجع قضایی و ثبتی به سهولت انجام نمی‌شود. به دلیل موانع و مشکلات متعدد، مسیرعملیات اجرایی، به ویژه در رابطه با مزایده اموال، با چالش های جدی مواجه می‌باشد. بسیاری از این موانع و خلاء ها، ناشی از سکوت قانونگذار در بیان بعضی احکام و مقررات مزایده، از جمله مزایده یاحراج الکترونیکی، فقدان نظام شناسایی اموال، ابهام در زمان انعقاد مزایده‌های الکترونیکی، انصراف اشخاص ثالث، شکایت از دستور اجرا و سایر موارد است. که رفع آن در گرو اصلاح و بازنگری قوانین و آیین‌نامه‌های مربوطه است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Challenges and Barriers to Electronic and Traditional Auction Operations in Iran's Law System

نویسندگان [English]

  • Fattah Salimi Khorshidi 1
  • Salman ValiZadeh 2
1 PhD Student in Private Law, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Law, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran.
چکیده [English]

In public law,and especially in administrative law,auction is one of the types of administrative contracts.Due to the presence of public interest element in administrative contracts, the auction as one of the examples of these contracts is subject to special procedures that have been considered by the legislator in order to prevent abuse and corruption. Electronic auctions in the field of administrative contracts have been considered in recent years and its mechanism is provided in a regulation. In private law and in the discussion of the enforcement of judicial rulings, one of the most important stages of enforcement is the auction and sale of movable property of the convicted or liable(debtor)Although the purpose of obtaining a final judgment or preparing a binding document for the convicted person or the beneficiary of the document is to obtain claims or fulfill obligations, but such a goal is not achieved simplybyissuing a sentence or preparing a document.In fact, enforcement,which is acontinuation ofthe litigation process andthe issuanceofthe document, is not easily carried out in the judiciary and registration authorities.Due to numerous obstacles and problems, the path of executive operations, especially in relation to property auctions, faces serious challenges.Many of these obstacles and gaps are due to the legislator's silence in stating some auction rules and regulations, including electronic auctions or auctions, lack of property identification system, ambiguity at the time of electronic auctions, cancellation of third parties, complaints about the execution order and others.Cases.Resolving it depends on amending and revising the relevant laws and regulations

کلیدواژه‌ها [English]

  • Electronic Auction
  • Property Identification
  • French Law
  • Administrative Contract
امامی، محمد و کورش استوار سنگری، حقوق اداری (جلد 2)، تهران: میزان، 1389.
انصاری، مسعود و محمدعلی طاهری، دانش‌نامه حقوق خصوصی (جلد 3)، تهران: محراب فکر، 1384.
انصاری، ولی‌الله، کلیات حقوق اداری، تهران: میزان، 1371.
انوری، حسن، فرهنگ سخن، تهران: سخن، 1381.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر، آرای شورای عالی ثبت و شرح آن، تهران: گنج دانش، 1390.
خدابخشی، عبدالله، حقوق حاکم بر اجرای آرای مدنی، تهران: شرکت سهامی انتشار، 1393.
دهخدا، علی‌اکبر، لغت­نامه (جلد 6)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1377.
رازانی، بهمن، مجموعه تاریخی مقررات ثبت اسناد، تهران: کانون سردفتران و دفتریاران، 1397.
رودیجانی، محمدمجتبی، تفسیر جامع قانون اجرای احکام مدنی، تهران: کتاب آوا، 1392.
سلیمی خورشید، فتاح، حقوق ثبت، تهران: فردوسی، 1377.
شمس، عبدالله، اجرای احکام مدنی (جلد 2)، تهران: دراک،
شهیدی، مهدی، تشکیل قراردادها و تعهدات، تهران: مجد، 1393.
طباطبایی­ مؤتمنی، منوچهر، حقوق اداری، تهران: سمت، 1384.
عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید (جلد 1)، تهران: امیرکبیر، 1360.
عیدی‌زاده، محمدحسین، شرحی بر آیین­نامه معاملات دولتی، تهران: میزان، 1382.
غلامی پاجی، علی، قواعد حاکم بر حراج در حقوق ایران ، تهران: نشر فکرسازان ، 1390، ص 139.
کاتبی، حسین‌قلی، فرهنگ حقوق فرانسه ـ فارسی، تهران: گنج دانش، 1382.
کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها (جلد 1)، تهران: شرکت سهامی انتشار،
کریمی، حسین، فرهنگ دادرسی، تهران: فرهنگ اسلامی، بی‌تا.
مردانی، نادر و محمد قهرمان، اجرای احکام مدنی، تهران: میزان، 1390.
مظاهری کوهانستانی، رسول، مطالعه تطبیقی امضای الکترونیکی در حقوق ایران و مقررات آنسیترال، تهران: جنگل، 1393.
معین، محمد، فرهنگ فارسی (جلد 2)، تهران: ادنا، 1391.
موسی­زاده، ابراهیم، حقوق اداری، تهران: دادگستر، چاپ سوم، 1399.
میرحسینی، سید حسن، شرح آرای شورای عالی ثبت، تهران: میزان،
نوبخت، یوسف، اندیشه­های قضایی، تهران: کیهان، 1372.
نهرینی، فریدون، ایستایی اجرای حکم دادگاه، تهران: گنج دانش، 1392.
امینی، منصور و امیر نیکوبیان، «مفهوم‌شناسی اصول اجرای احکام مدنی»، مجله حقوقی دادگستری، دوره هشتاد و یکم، 1396، شماره 97.
باطنی، ابراهیم و مهدی یزدان­شناس، «نگاهی به فرآیند شکل­گیری دولت الکترونیک و چالش­های فراروی آن»، مجله فقه و حقوق، سال سوم، 1385، شماره 1.
خادم رضوی، قاسم و فاطمه شفیعی، «الزامات حقوقی ثبت الکترونیکی اسناد رسمی در حقوق ایران و فرانسه»، دانش و پژوهش حقوقی، 1393، شماره 6.
خضری، محمد و فرهاد تربتی مقدم، «شناسایی زمینه­های فساد اقتصادی در مناقصه‌های دولتی»، اقتصاد تطبیقی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال دوم، 1390، شماره 1.
رضایی، علی، «زمان وقوع معامله در حراج (مطالعه تطبیقی در فقه امامیه، حقوق ایران و غرب)»، مجله دانش حقوق و مالیه، سال اول، 1396، شماره 1.
رضایی­زاده، محمدجواد، «ویژگی­ قراردادهای اداری»، فصل‌نامه مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره سی و هشتم، 1387، شماره 2.
ساعی، سید محمدهادی و رضا باباخانی، «بررسی ارزش اثباتی اسناد الکترونیک در حقوق ایران»، پژوهش‌نامه حقوق اسلامی، سال سیزدهم، 1391، شماره 35.
السان، مصطفی، «تشکیل قراردادهای الکترونیکی»، فصل‌نامه پژوهش‌‌نامه بازرگانی، دوره نهم، 1384، شماره 36.
عبدی‌پور فرد، ابراهیم و پوریا رضی، «حمایت از انتقال‌گیرنده با حسن نیت در حقوق ایران و فرانسه»، پژوهش‌‌نامه حقوق اسلامی، سال نوزدهم، 1397، شماره 47.
عطاشنه، منصور، یوسف ابراهیمی‌نسب و هادی جرفی، «چالش­ها و راه‌کارهای حقوق تجارت الکترونیک در ایران با نگاهی به کشورهای توسعه‌یافته»، همایش ملی شهر الکترونیک، 1390.
قلی‌پور سوته، رحمت‌الله، عباس منوریان و ملیحه الله‌یاری دوین، «طراحی مدل دولت الکترونیک در چارچوب اخلاقی حکمرانی خوب»، فصل‌نامه اخلاق در علوم و فناوری، سال چهاردهم، 1398، شماره 2.
قنادان، علی‌رضا، مریم اسدیان، فرشته عسکری و مستانه کریمی، «حراج الکترونیکی و ارائه یک مدیر عامل هوشمند خودمختار»، چهارمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت فناوری اطلاعات و ارتباطات، 1386.
مردانی شهر بابک، محمد و حمید میرزابیاتی، «مزایده الکترونیکی و بررسی مزایا و معایب آن در مقایسه با مزایده سنتی»، نهمین کنفرانس ملی علوم و مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات، 1398.
مقدادی، محمدمهدی و نسرین نکوجوی، «راه‌کارهای مؤثر اجرای احکام مدنی در ایران و فرانسه»، مجله حقوق تطبیقی، دانشگاه مفید قم، دوره چهارم، 1395، شماره 2.
ناعمه، حسن، «شفافیت و مبارزه با فساد در انعقاد قراردادهای اداری ایران»، فصل‌نامه تحقیقات حقوقی، 1390، ویژه‌نامه شماره 4.
یزدانیان، علی‌رضا، «تجزیه‌ناپذیری موضوع تعهدات قراردادی و غیر قراردادی در حقوق اسلام، ایران و فرانسه»، دوفصل‌نامه علمی پژوهش‌‌نامه حقوق اسلامی، 1399، شماره 51.
السنهوری، عبدالرزاق احمد، الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید (جلد 1)، بیروت: الحبی الحقوقیه،
محقق حلی، شرایع الاسلام (جلد 2)، بیروت: دارالاضواء، 1418.
Anson, law of contract, 29 th Edition, London: Oxford University, 1995.
.Bertot, J., P. Jeager & j. Grimes, “Using ICTs to create a culture of transparency; Egovernment and social media as openness and antiـcorruption tools for societies”, Government Information Quarterly, Vol. 27, No. 3, 2010, p. 25.
Cadiet, Loic, et emmanueljeuland, Droit Judiciaire prive, 7 emed, Paris: Littec, 2011.
Compbell black, henry, black, slaw dictionary, 8 Edition, USA: a Thomson business, 2004.
Derruppe, jean, Les baux commerciaux, 2 Edition, Paris: Francis lefe Bvre, 2020.
Dodd, Christion, the French code of civil procedure in English, Oxford: oup, 2006.
Linant de Bellefonds, x., L, acte authentique electronique, entre exegese des textes et experimentions, available at:www.comm.com.electr.chroniqe, Octobr 2002.
Martin, Elizabeth A., Dictionary of law, Forth edition, Oxford: Oxford Reference, 1979.
Motulsky, Henri, Ecrits, Etudes et note de Procedure, civile.preface de Gerad cornu, ET jean foyer, Dalloz p III, Paris: Dailoz, 1973.
Padefield, G.F., Law made simple, 8 Edition, London: Clays Ltd, 1992.
Parle professeur bachir niang Fsip, affaires Voies d execution, Licenec III, Paris: mbengue, 2011.
Ripert ET Boulanger, Traite de Droit civil, Paris: Depress Le traite de planiol, 1957.
Sandbrook LLB, Claire, Enforcement of Judgment, Tenth Edition, London: sweet and Maxwell Ltd, 2007.
Sime, stuart, Apractical Approach to civil procedure, Eight Edition, First published, Oxford: Oxford University Press, 2005.
Treitel, Law of contract, 9 the edition, London: sweet 8 maxwell, 1995.