حمایت از حقوق مصرف کننده با راهکار استانداردسازی اساسنامه شرکت‌ها از دیدگاه حقوق اداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران

2 استادیار گروه حقوق خصوصی، واحد مراغه ، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه ، ایران

10.22034/mral.2022.549962.1284

چکیده

مصرف‌کننده نهایی کالا/خدمات دارای حقوقی بوده که در رأس این حقوق، دسترسی به کالا/خدمات باکیفیت و قیمت مناسب است. در کشور ما نهادهای اداری مختلفی مسئولیت حمایت از حقوق مصرف‌کننده را بر عهده‌ دارند. یکی از راهکارهای حمایت از حقوق مصرف‌کننده، می‌تواند استانداردسازی اساسنامه شرکت‌های ارائه‌دهنده کالا/خدمات و ذکر تعهدات در این سند حقوقی باشد. این پژوهش برای نخستین بار به روش تحلیلی- توصیفی درصدد بررسی امکان حمایت از حقوق مصرف‌کننده با راهکار استانداردسازی اساسنامه شرکت‌ها از دیدگاه حقوق اداری می‌باشد. چنین نتیجه شد که نهادهای اداری متولی شرکت‌های ارائه‌دهنده کالا/خدمات، ممکن است دولتی یا عمومی بوده و بخش خصوصی معمولاً در تولی نظارت بر کسب‌وکارها جایی ندارد. این نهادها برحسب وظیفه تولی و تفسیر موسع از آن، حق یکسان‌سازی اساسنامه‌ها را داشته، چنانچه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی پیش‌تر نسبت به عمل مشابه در خصوص شرکت‌های تعاونی اقدام کرده است. با این اقدام می‌توان حقوق مصرف‌کننده را به‌عنوان تعهد در اساسنامه شرکت ذکر نمود. بنابراین مسئولیت شرکا و مدیران شرکت‌ها نسبت به مصرف‌کننده تحدید شده و ثبت این اساسنامه در اداره شرکت‌ها به معنی سپرده شدن مسئولیت نسبت به جامعه خواهد بود. در این صورت چالش‌های اداری شرکت‌ها در خصوص حقوق مصرف‌کننده به حداقل رسیده و در زمان اقدام قضائی، می‌توان با مقصران اصلی برخورد مناسب نمود. نهادهای متولی دولتی یا عمومی نیز گاها مستقل عمل کرده که جهت مقابله با موازی‌کاری، نیاز است با وضع مقررات اداری، نهادی واحد را متولی اصلی نظارت تعیین و وضعیت عمودی یا افقی بودن روابط اداری را نیز مشخص نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Consumer protection by standardizing the articles of association of companies from the perspective of administrative law

نویسندگان [English]

  • Vahid Karimi 1
  • Akbar Bashiri 2
  • Abasat Poormohammad 2
1 PhD Student in Private Law, Maragheh Branch, Islamic Azad University, Maragheh, Iran
2 Assistant Professor of Law, Maragheh Branch, Islamic Azad University, Maragheh, Iran
چکیده [English]

The end consumer of goods/services has rights that are based on access to quality goods / services and reasonable prices. One of the ways to protect consumer rights can be to standardize the articles of association of companies providing goods/services and mention the obligations in this legal document. This research for the first time in an analytical-descriptive method seeks to investigate the possibility of protecting consumer rights with the solution of standardizing the articles of association of companies from the perspective of administrative law. It was concluded that the administrative bodies in charge of companies providing goods / services may be public or public, and the private sector usually has no place in the oversight of businesses. With this action, consumer rights can be mentioned as an obligation in the company's articles of association. Therefore, the responsibility of partners and managers of companies towards the consumer is limited, and the registration of this statute in the management of companies will mean the transfer of responsibility to society. In this case, the administrative challenges of companies regarding consumer rights are minimized and during the judicial action, the main culprits can be dealt with appropriately. Government or public trustees have sometimes acted independently, which in order to counter parallelism, it is necessary to designate administrative regulations, appoint a single institution as the main trustee of supervision, and determine the vertical or horizontal status of administrative relations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Consumer
  • citizenship rights
  • administrative trustee
  • articles of association
  • standardization
پاسبان، محمدرضا، حقوق شرکت­های تجاری، تهران: سمت، چاپ اول، 1398.
جوادی، امیر، حقوق تجارت بین‌الملل، تهران: حقوق‌یار، چاپ سوم، 1398.
حمداللهی، عاصف، حقوق رقابت نامشروع، تهران: دانشگاه امام صادق، چاپ سوم، 1396.
داراب‌پور، مهراب، اصول و مبانی حقوق تجارت بین‌الملل، تهران: گنج دانش، چاپ سوم، 1397.
شیروی، عبدالحسین، حقوق تجارت بین‌الملل، تهران: سمت، چاپ دوم، 1398.
طوسی، عباس، تحلیل اقتصادی حقوق شرکت‌ها، تهران: شهر دانش، چاپ اول، 1393.
کاویانی، کورش، حقوق شرکت‌های تجاری، تهران: میزان، چاپ اول، 1398.
آرایی، مسعود، پژمان محمدی و غلام‌حسن مزارعی، «اصول حقوقی حاکم بر قراردادهای مشارکت در حقوق اداری ایران»، فصل‌نامه علمی پژوهش‌های نوین حقوق اداری، 1400، شماره سوم، دوره سوم، صص 61-84.
باقری، محمود و علی‌رضا جاویدان داروگر، «حقوق شرکت‌های بانک‌ها با تأکید بر نقد و بررسی اساس‌نامه نمونه بانک مرکزی»، مجله مطالعات حقوق، 1396، شماره سوم، دوره هجدهم، صص 105-118.
پاسبان، محمدرضا، سید هادی فرخی و احمد بیگی حبیب‌آبادی، «بررسی تطبیقی حقوق سهام‌دار اقلیت در تجزیه شرکت‌های سهامی (ایران و انگلستان)»، پژوهش حقوق خصوصی، 1398، شماره سوم، دوره هفتم، صص 87-112.
جلالی، محمود و معصومه شکوری، «روند متّحدالشکل‌سازی حقوق قراردادها در سطح بین‌المللی»، فصل‌نامه پژوهش حقوق خصوصی، 1392، شماره سوم، دوره سوم، صص 155-171.
حسن‌زاده، بهرام، «حقوق‌شناسی و بررسی نظام حقوقی حاکم بر ثبت شرکت»، پژوهش‌های حقوقی، 1399، شماره سوم، دوره چهل و یکم، صص 439-469.
السان، مصطفی، «اصول مؤسسه یکنواخت کردن حقوق خصوصی درباره قراردادهای تجاری بین‌المللی و هماهنگ‌سازی حقوق بیع بین‌المللی»، مجله حقوقی بین‌المللی، 1388، صص 321-335.  
سید احمدی سجادی، سید علی، «مقایسه شرکت مدنی و شرکت تجاری در حقوق ایران»، مجله مجتمع آموزش عالی قم، 1378، شماره سوم، دوره چهارم، صص 1-25.
محرابی، مختار، «حقوق مصرف‌کننده در ایران»، پنجمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت و دومین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری‌های باز، 1395.
مرشدی، مهدی و ایرج گلدوزیان، «وضعیت رعایت حقوق شهروندی متهم در تحقیقات پلیسی در پرتو قانون آیین دادرسی کیفری سال 1392»، فصل‌نامه دانش انتظامی آذربایجان غربی، 1394، شماره سوم، دوره بیست و هشتم، صص 59-94.
میری قلعه‌سری، سید حسن، سید رضا احسان‌پور و مهدی اسماعیلی، «جایگاه سازمان بازرسی کل کشور در مقابله با فساد اداری و احقاق حقوق شهروندی»، حقوق پزشکی، 1399، شماره سوم، دوره چهاردهم، صص 301-311.
ناصحی، میثم، علی فقیه حبیبی و کیوان صداقتی، «تأملی بر استقلال واحدهای محلی از منظر آرای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری»، فصل‌نامه علمی پژوهش‌های نوین حقوق اداری، 1400، شماره سوم، دوره سوم، صص 39-64.
آقامحمدی، فرشاد، «بررسی شرکت با مسئولیت محدود در حقوق ایران و ترکیه»، پایان­نامه کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی کار قزوین، 1397.
اعلامیه جهانی حقوق بشر، 1948.
قانون اساسی ایران، 1358، بازنگری 1369.
قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، 1384.
قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران، 1370.
قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری، 1350.
قانون تجارت، 1311، با آخرین اصلاحات.
قانون تشویق و حمایت از سرمایه‌گذار خارجی، 1380.
قانون حمایت از مصرف‌کنندگان، 1388.
قانون مجازات اسلامی، 1392.
قانون مدنی ایران، 1311، با آخرین اصلاحات.
قانون مسئولیت مدنی، 1339.
قانون مواد خوردنی و آشامیدنی و آرایشی، ۱۳۴۶.
قانون نظام صنفی کشور، 1383.
کنوانسیون بین‌المللی بیع کالا، 1989.
لایحه اصلاح قانون تجارت، 1347.
Alavi, H., Delivery terms in transport process of export trade and their effect on the risk of discrepancy in documentary letters of credit; evidence from Estonia, 2018.‏
ANYOGU, F. & AGUBOSIM, B. C., “A CRITICAL OVERVIEW OF THE FEDERAL COMPETITION AND CONSUMER PROTECTION ACT” INTERNATIONAL REVIEW OF LAW AND JURISPRUDENCE (IRLJ), 2021, 3 (3).‏
Cahyo, D. D. & Bawono, B. T., “A Justice Reform in Consumer Protection in Development of Financial Technology”, Law Development Journal, 20213 (3), 475-480.‏
Choi, S. B., “Korean Legal Approach to the Electronic Bill of Lading to Solve the Crisis of the Bill of Lading in Letter of Credit Transactions”, 인터넷전자상거래연구, 2017, 17 (2), 201-220.
Csete, J., & Elliott, R., “Consumer protection in drug policy: The human rights case for safe supply as an element of harm reduction”, International Journal of Drug Policy, 2021, 91, 102976.‏
Dunn, J. P., Ledford, S., Jackson, S. H. & Wood, A. G., U.S. Patent Application No. 2018, 15/711,416.‏
Forsström, D., Spångberg, J., Petterson, A., Brolund, A. & Odeberg, J., “A systematic review of educational programs and consumer protection measures for gambling: an extension of previous reviews”, Addiction Research & Theory, 2021, 29(5), 398-412.‏
Jin, G. Z., & Wagman, L., “Big data at the crossroads of antitrust and consumer protection”, Information Economics and Policy, 2021, 54, 100865.‏
Ma, S., Chai, Y., Wang, J. & Duan, Y., “New digital infrastructure, cross-border e-commerce and global vision of creating Electronic World Trade Platform”, Global Trade and Customs Journal, 2018, 13(4), 157-167.‏
Nguyen, D. T., “FINANCIAL LITERACY AND FINANCIAL CONSUMER PROTECTION-A LITERATURE REVIEW AND SOME RECOMMENDATIONS FOR VIETNAM, 2021.