مطلوب‌سازی جایگاه واحدهای «حقوقی» و «رسیدگی به تخلفات اداری» در ساختار دستگا‌ه‌های اجرایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

2 دانش‌آموخته دکتری حقوق عمومی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مستند به بند 10 اصل 3 قانون اساسی، ایجاد نظام اداری صحیح ازجمله موضوعات مدنظر نظام جمهوری اسلامی ایران است. بی‌تردید یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های نظام اداری صحیح، جلوگیری از بروز ناهنجاری‌ها قانونی در دستگاه‌های اجرایی یا برخورد مناسب و کارآمد با آن‌ها است که سلامت نظام اداری را تضمین می‌کند. به‌منظور تأمین این هدف، در نظام اداری ایران، علاوه‌بر تمهید نظارت‌های برون سازمانی، شیوه‌ها و طرق مختلف نظارت درون‌سازمانی جهت تضمین حسن اجرای قوانین در دستگاه‌های اجرایی پیش‌بینی شده است. در قالب پژوهشی توصیفی-تحلیلی و با آسیب‎شناسی جایگاه واحدهای حقوقی و رسیدگی به تخلفات اداری به عنوان دو مرجع تأثیرگذار در جهت تضمین حاکمیت قانون در ادارات، این نتیجه به دست آمد که عدم تأمین استقلال سازمانی و کارکردی برای این دو واحد موجب شده تا این قبیل واحدها نتوانند کارآمدی لازم را جهت پیشگیری از وقوع تخلف یا برخورد مناسب با آن داشته باشند. لذا، پیشنهاد شد تا با بازطراحی نظام اداری کشور، واحدهای حقوقی و رسیدگی به تخلفات اداری از نظر ساختاری در ذیل وزارت دادگستری یا معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری و مستقر در دستگاه‌های مربوطه باشند تا از این طریق بتوانند با استقلال بیشتری به ایفای صحیح صلاحیت خودشان بپردازند. در این راستا، بهره‌گیری از روش‌هایی همچون منظور کردن پیشنهاد بالاترین مقام دستگاه اجرایی جهت نصب بالاترین مقام واحدهای حقوقی یا اعضای هیأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری در هر دستگاه، می‌تواند در عین حفظ استقلال آنها، به هماهنگی بیشتر آنها با دستگاه اجرایی کمک کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Improving the Status of "Legal" and “Investigation of Administrative Offenses" Units in the Structure of Executive Organs

نویسندگان [English]

  • mohamad amin abrishami rad 1
  • hosein ayine negini 2
1 Assistant Professor, Department of Law, Semnan University, Semnan, Iran
2 PhD. in Public Law, University of Tehran. Tehran, Iran
چکیده [English]

Documented in paragraph 10 of article 3 of the Constitution, establishing a proper administrative system is one of the issues considered by the system of the Islamic Republic of Iran. Undoubtedly one of the most important components of a proper administrative system is prevention of legal anomalies in the executive organs or appropriate and efficient approach with them that ensures the health of the administrative system. In order to achieve this goal, in the Iranian administrative system, in addition to preparing external monitoring, various inter-organizational monitoring methods have been proposed to ensure the proper implementation of laws in the executive organs. In the form of descriptive-analytical research and by pathologizing the status of "Legal" and “Investigation of Administrative Offenses" Units As two effective sources to ensure the rule of law in the organs, It was concluded that the lack of organizational and functional independence for these two units has made it impossible for such units to be effective in performing their duties. Therefore, it was suggested that by redesigning the administrative system of the country, "legal" and “investigation of administrative offenses" units be placed structurally under the Ministry of Justice or the Legal Vice President and be located in the relevant agencies. Obese perspective, anticipating the possibility of proposing a legal deputy or members of administrative misconduct committees by the highest executive to the Minister of Justice or the legal vice president and appointing them can help them coordinate more closely with the executive.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Legal Unit
  • Investigation of Administrative Offenses Unit
  • Office Monitoring
  • Executive Organ
  • Organizational Independence
1. البعلبکی، روحی و همکاران ) 2002 م(، القاموس القانونی الثلاثی، بیروت: منشورات الحلبی
الحقوقیه.

2. پروین، خیرالله ) 1393 (، مبانی حقوق عمومی، تهران: انتشارات سمت.

3. عمید زنجانی، عباسعلی ) 1387 (، مبانی حقوق اساسی جمهوری اسامی ایران، تهران:
انتشارات مجد.

4. اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسامی ) 1364 (، صورت مشروح
مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی، جلد 3.

5. جعفری لنگرودی، محمد جعفر ) 1378 (، ترمینولوژی حقوق، تهران: انتشارات گنج
دانش، چاپ دهم.

6. شهید ثانى ) 1413 ه .ق(، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسام، قم: مؤسسة المعارف
الإسامیه، جلد سیزدهم.

7. شیخ انصاری، مرتضى ) 1415 ه .ق(، القضاء و الشهادات، قم: کنگره جهانى بزرگداشت
شیخ اعظم انصارى.

8. صدوق، محمّدب نعل ىب نبابویه ) 1409 ه ق(، ترجمه من لا یحضره الفقیه، ترجمه
عل ىاکبر غفارى، تهران: نشر صدوق، جلد چهارم.طباطبایی مؤتمنی، منوچهر ) 1387 (، حقوق
اداری، تهران: انتشارات سمت، چاپ پانزدهم.

9. موس یزاده، ابراهیم ) 1391 (، حقوق اداری، تهران: نشر دادگستر.

10 . پروین، خیرالله و حسین آئینه نگینی ) « ،)1397 تأملی بر آثار صلاحیت قضایی رئیس
قوه قضاییه در پرتو بازشناسی این صلاحیت در قانون تشکیلات و آیی ندادرسی دیوان عدالت
اداری »، فصلنامه دانش حقوق عمومی، شماره 22 .

11 . کمالی، یحیی ) « ،)1393 بررسی نقش تمرکز زدایی در تحقق سامت اداری »، فصلنامه
سیاستهای راهبردی و کلان، شماره پنجم، صص 111 - 132 .

12 . گرجی ازندریانی، عل یاکبر و یونس فتحی ) « ،)1394 آسی بشناسی فرآیند دادرسی درهیئ تهای رسیدگی به تخلفات اداری: تأملی پیرامون یک الگوی مطلوب »، دوفصلنامه حقوق
مقررا تگذار با نگاهی به سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی »، در تکاپوی حقوق
عمومی، تهران: انتشارات جنگل، جلد نخست، صص 458 - 487 .

14 . یالغوز آقاجی، رعنا و سید جما لالدین محسنی زنوری ) « ،)1393 نقش دولت در تحول
نظام اداری کشور »، مجله اقتصاد، شماره های 5 و 6.

15 . آئین هنگینی، حسین ) 1398 (، آسیب شناسی نظام حقوقی ریاست قوه قضاییه در نظام
حقوقی ایران و ارائه الگوی مطلوب آن، رساله دکتری، دانشگاه تهران.

« .16 قانون ارتقاء سامت نظام اداری و مقابله با فساد » مصوب 29 / 2/ 1390 مجلس شورای
اسلامی.

« .17 آیین نامه سازمان تعزیرات حکومتی » ابلاغی 1/ 8/ 1373 نماینده ویژه رئیس جمهور.

« .18 قانون رسیدگی به تخلفات اداری » مصوب 9/ 4/ 1371 مجلس شورای اسلامی.

« .19 قانون اصاح قانون تعزیرات حکومتی مصوب 23 / 12 / 1367 مجمع تشخیص مصلحت
نظام » مصوب 19 / 7/ 1373 .

« .20 آیی ننامه داخلی هیأت دولت » مصوب 8/ 9/ 1368 هیأت وزیران.

« .21 آیی ننامه چگونگی رفع اختاف بین دستگاه های اجرایی از طریق سازوکار داخلی
قوه مجریه » مصوب 26 / 12 / 1386 هیئت وزیران.

22 . پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، قابل مشاهده در:
http://www.president.ir

23 . تارنمای استانداری استان همدان، قابل مشاهده در:
http://www.ostan-hm.ir/fa/index.aspx?spi=MQ

24 . تارنمای سازمان بهزیستی کشور، قابل مشاهده در: http://www.behzisti.ir

25 . تارنمای سازمان تبلیغات اسلامی، قابل مشاهده در: http://ido.ir/org

26 . تارنمای سازمان حفاظت محیط زیست، قابل مشاهده در:
/https://www.doe.ir/portal/home

27 . تارنمای سازمان شرکت آب منطقه ای استان تهران، قابل مشاهده در:
https://www.thrw.ir
. تارنمای سازمان ملی استاندارد ایران، قابل مشاهده در:
http://www.isiri.gov.ir/portal/home

30 . تارنمای سازمان ملی زمین و مسکن، قابل مشاهده در:
https://nlho.ir

31 . تارنمای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، قابل مشاهده در:
https://www.ict.gov.ir

32 . تارنمای وزارت جهاد کشاورزی، قابل مشاهده در:
https://www.maj.ir

33 . تارنمای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، قابل مشاهده در:
https://www.msrt.ir/fa