تحلیل مقررات حاکم بر قراردادهای مشارکت عمومی – خصوصی در حقوق داخلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 حقوق خصوصی، پردیس البرز دانشگاه تهران

2 گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

10.22034/mral.2022.557858.1339

چکیده

مشارکت عمومی - خصوصی (PPP) سازوکاری است که به کمک آن، بخش خصوصی و دولتی با همکاری یکدیگر، توأمان به اجرای طرح های زیرساختی و ارائه خدمات مبادرت می‌ورزند. قراردادهای مشارکت مذکور متضمن ریسک‌های متعددی می‌باشند که از جمله شایع ترین و تاثیرگذارترین این ریسک‌ها، ریسک قانونی است به نحوی که بر اساس پژوهش‌های صورت گرفته توسط موسسه فریزر در رابطه با شاخص آزادی اقتصادی جهان، از میان 14 مؤلفه‌ای که متشکل از اهم مشکلات و موانع ساختاری و اجرایی در زمینه سرمایه‌گذاری بودند، تعدد، بی‌ثباتی و نامناسب بودن قوانین، بالاتر از سایر مؤلفه‌ها جای دارند. با این حال، بررسی‌ها بیانگر آن است که می‌توان با بهبود و یکنواخت‌سازی قوانین حاکم بر آنها در کنار مدیریت این قبیل ریسک‌ها به کمک قید شروطی در ضمن عقد، از شدت بار منفی ریسک‌های قانونی حاکم بر این قبیل قراردادها کاست.

از اینرو، ریسک‌های حقوقی موجود در قوانین حاکم بر حوزه مشارکت عمومی – خصوصی در این پژوهش شناسایی شد که عمدتاً ناشی از تورم مقررات جاری، تغییرات مکرر قوانین، تناقض قوانین و مقررات، عدم شفافیت نظام حقوقی و کاستی‌های تقنینی بوده است. مآلاً با بررسی تحولات نظام تقنینی حاکم بر قراردادهای مشارکت عمومی-خصوصی، راهکارهایی به منظور مدیریت این ریسک‌ها ارائه و پیشنهاد شد تا ضمانت اجراهای کارآمد برای اینگونه قراردادها پیش بینی شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of the rules governing public-private partnership agreements in domestic law

نویسندگان [English]

  • aria haji abolfath 1
  • jafar Nory Yoshanloey 2
1 Private Law, University of Tehran, Alborz Campus
2 Department of Private Law. Faculty of Law and Political Science. University of Tehran. Tehran. Iran
چکیده [English]

Public- Private Partnership (PPP) is a mechanism by which the private sector and the public sector work together to implement infrastructure projects and provide services. The aforementioned partnership contracts involve several risks, among which the most common and most effective risks are legal risks, based on the research conducted by the Fraser Institute in relation to the world economic freedom index, among the 14 components that consist of major problems and obstacles. were structural and executive in the field of investment, the multiplicity, instability and inappropriateness of laws are higher than other components. However, the studies show that it is possible to reduce the severity of the negative burden of legal risks governing such contracts by improving and standardizing the laws governing them, along with managing such risks with the help of conditional clauses in the contract.

Therefore, the legal risks in the laws governing the field of public-private partnership were identified in this research, which were mainly caused by the inflation of current regulations, frequent changes of laws, contradictions of laws and regulations, lack of transparency of the legal system, and legislative deficiencies. Finally, by examining the changes in the legislative system governing public-private partnership contracts, solutions were presented and suggested to manage these risks in order to guarantee efficient executions for such contracts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Risk
  • legal risk
  • Investment
  • Public- Private Partnership
پدرام، متین، نفت بی‌خطر، تهران: دنیای اقتصاد، 1392.
صادق‌مقدم، محمدحسن، حقوق بیمه (جلد 1)، تهران: دانشگاه تهران، 1392.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، اظهارنظر کارشناسی درباره «لایحه مشارکت عمومی و خصوصی»، تهران: معاونت پژوهش‌های اقتصادی، دفتر مطالعات مالیه عمومی و توسعه مدیریت و دفتر مطالعات حقوقی، 1399.
مشکات، سید مصطفی، مشارکت عمومی و خصوصی (PPP)، مدل‌های قراردادی BOT, EPC وHAM ، تهران: میزان، 1400.
باقری، محمود و عادل ابراهیم‌پور اسنجان، «تحلیلی بر شرط پذیرش مسئولیت/ جبران خسارت و انتقال آن به بیمه‌گر»، فصل‌نامه مطالعات حقوق خصوصی، 1396، دوره چهل و هفتم، شماره 4.
جعفری، کورش، «جایگاه ایران در مؤسسه بین‌المللی یکنواخت کردن حقوق خصوصی (یونیدروا) و نگاهی به آینده»، مجله پژوهش‌های حقوقی، 1393، شماره 25.
جوان‌دل جانان‌لو، فرخ و منصور احمدنژاد، «قواعد حاکم بر بیمه‌نامه‌های عملیاتی توسعه میادین نفتی فراساحل»، مطالعات حقوق انرژی، 1394، سال اول، شماره 2.
حاجیان، محمدمهدی و سیده شیدا سلیمی، «مدیریت و توزیع کارآمد ریسک در قراردادهای نفت و گاز از طریق شروط قراردادی»، مجله پژوهش‌های حقوقی، 1399، شماره 44.
حسین‌زاده بحرینی، محمدحسین و سعید ملک‌الساداتی، «موانع نهادی سرمایه‌گذاری و کسب و کار در ایران»، پژوهش‌‌نامه بازرگانی، 1390، سال پانزدهم، شماره 59.
خالقی، ابوالفتح و مهدی فضلی، «کاستی‌های تقنینی در کاهش فساد در معاملات دولتی در پرتو رهنمودهای OECD»، پژوهش حقوق کیفری، 1397، سال ششم، شماره 23.
خزایی، حسین، «سرمایه‌گذاری خارجی در ایران و اصل 81 قانون اساسی»، مجله حقوقی دادگستری، 1371، شماره 4.
رستمی، ولی، مرتضی اصغرنیا و محسن نیک‌بین، «بررسی حقوقی مشوق‌های قانون و آیین‌نامه اجرایی تشویق و حمایت سرمایه‌گذاری خارجی (1381) در سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و ترتیبات قراردادی»، اندیشه‌های حقوق خصوصی (دانشگاه علم و فرهنگ)، 1392، سال اول، شماره 2.
رییسی، مینا، «امتیاز دارسی»، نشریه مطالعات تاریخی، 1391، شماره 37.
شیروی، عبدالحسین و منیره خدادادپور، «مشارکت عمومی و خصوصی از منظر قوانین ایران»، حقوق خصوصی، 1393، دوره یازدهم، شماره 2.
ماکویی، احمد، ایرج مهدوی و فاطمه فرخیان، «تخصیص مناسب ریسک به کارفرما و پیمانکار در اجرای پروژه‌ها»، مقاله ارائه‌شده در چهارمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت پروژه تهران، پورتال جامع علوم انسانی، 1387.
هداوند، مهدی، «سومین نشست راهبرد ایرانی با موضوع بررسی حقوقی مدل قراردادهای مشارکت عمومی و خصوصی»، مجله راهبرد ایرانی، 1399.
خرمیان اصفهانی، امین، «جبران خسارت قراردادی در پرتو تخصیص ریسک قراردادهای (بالادستی) نفت و گاز»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق نفت و گاز، دانشگاه تهران، 1393.
دیلمی، شیوا، «تخصیص ریسک در حقوق قراردادها»، پایان‌نامه دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه تهران، 1396.
صفری، عطیه، «شناسایی و بیمه مخاطرات (ریسک) توسعه و بهره‌برداری میادین نفت و گاز فراساحلی با تکیه بر چهارچوب قراردادی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق نفت و گاز، دانشگاه تهران، 1395.
Brunetti, Aymo, Kisunko, Gregory and Weder, “Beatrice Credibility of Rules and Economic Growth: Evidence from a Worldwide Survey of the Private Sector” (working paper), World Bank, 1997.
Brunetti, Aymo, Kisunko, Gregory and Weder, “Credibility of Rules and Economic Growth: Evidence from a Worldwide Survey of the Private Sector”, World Bank, 1998.
Cameron D., Peter, Stabilization, Changes & Contracts Investment in for Tools: Countries Host in Rules of Association, Investors Gas & Oil Petroleum International, UK, Negotiations, 2006.
Downie, David, Contractual Risk Allocations: Using Warranties, Exclusions, Indemnities and Insurance Provisions to Mitigate and Manage Risk, California: Create Space Publisher, 2012, No. 3.