الگوی مطلوب ضمانت اجراهای مالیات ستانی در پرتو اصول به زمامداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری حقوق عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

2 دانشیار حقوق عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

3 استاد گروه حقوق عمومی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

الگوی به زمامداری در بسیاری از کشورها از اوایل دهه نود میلادی به مثابه شیوه ای هدفمند در اداره امور و مدیریت سیاسی و حقوقی مطرح گردید. در نظام حقوقی ایران نیز طی دو دهه اخیر، برخی از اندیشمندان علوم انسانی به تحلیل و تبیین نظریه حکمرانی مطلوب اقدام نمودند، بر این اساس در این پژوهش با توجه به اهمیت مالیات به عنوان یکی از درآمدهای پایدار دولت و نشان دهنده اعتماد و تمکین شهروندان به نظام حاکم، ضمانت اجراهای مالیات ستانی در تعامل با نظریه ی به زمامداری مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از پژوهش ارائه الگویی مطلوب جهت اخذ مالیات از منظر حقوقی در تطابق با نظریه حکمرانی مطلوب می باشد. در این مقاله به روش توصیفی تحلیلی به تبیین موضوع مزبور در پرتو قواعد و مقررات مالیاتی پرداخته شده است. نتایج حاکی از آنست که شاخص های نظریه مذکور در نظام حقوقی مالیاتی ایران تا حدودی رعایت شده اما سه عنصر عدالت، شفافیت، پاسخگویی نقش برجسته تری نسبت به سایر شاخص ها در تدوین و ارائه الگوی مطلوب مالیات ستانی داشته اند. همچنین حجم سازمان، گستردگی و بوروکراسی حاکم بر نظام اداری کشور به عنوان چالشی بنیادین و عمومی و همچنین وجود قواعد متعارض یا نبود قواعد درخور و به روز، عدم درک صحیح از فرهنگ پرداخت مالیات و ... در تضعیف نظام شایسته ضمانت اجراهای مالیات ستانی موثر بوده اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The ideal model for the sanction of taxation in light of the principles of good governance

نویسندگان [English]

  • Reyhane Ameri 1
  • Seyed Javad Mirghasemi 2
  • vali rostami 3
1 PhD in Public Law, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Associate Prof., Department of Public Law,, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Prof., Pulic Law, Tehran University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The model of good governance has emerged in many countries since the early 1990s as a targeted method of governing and managing political and legal affairs. In Iran’s legal system, during the last two decades, some humanity scientists have analyzed and explained the theory of good governance. Accordingly, in this study, considering the importance of taxes as a permanent revenue for the government and a representer for the trust and obedience of citizens to the ruling system, the sanction of taxation has been examined interactively with the theory of good governance. This study seeks to provide an ideal pattern for taxation from a legal perspective accomodating the theory of good governance. In this article, the descriptive-analytical method is used to explain the subjrct in light of tax rules and regulations. The results indicate that the criterions of the mentioned theory have been observed to some extent in Iran’s tax legal system but the three elements of justice, transparency, and accountability have played a more prominent role than others in formulating and presenting the desired tax model. Also, the size, extend and bureaucracy governing the administrative system of the country as a fundamental and general challenge, as well as the conflicting rules or the lack of appropriate and up-to-date rules, Lack of proper understanding of the cultural aspect of paying taxes, etc. have disrupted the proper sanction on taxation system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ideal model
  • Good governance
  • Sanction
  • Taxation
پیرنیا، حسین، مالیه عمومی، مالیات‌ها و بودجه، تهران: ابن‌سینا، 1344.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، تهران: انتشارات گنج دانش، 1385.
رحیمی نیت، ایمان، حقوق کیفری مالیاتی، تهران: نشر مجد، 1397.
رستمی، ولی، مالیه عمومی با تجدیدنظر و اضافات بر اساس قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم، چاپ هشتم، تهران: نشر میزان، 1398.
عبداللهی، حسین و غلامرضا مولابیگی، حقوق مالیاتی (با رویکرد تحلیلی-کاربردی)، تهران: انتشارات جنگل، 1400.
ویژه، محمدرضا، مبانی نظری و ساختار دولت حقوقی، چاپ اول، تهران: نشر جنگل، 1390.
رستمی، ولی، اقتدارات و اختیارات دستگاه مالیاتی در حقوق مالیاتی ایران، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، پاییز 1387، دوره 38، شماره 3، صص 189-165.
ولیدی، محمدصالح ، علی نجفی توانا و سیدمهدی احمدی موسوی، آسیب‌شناسی نظام مالیاتی ایران و تبیین عوامل مؤثر در بروز آسیب‌ها، مجله حقوقی دادگستری، زمستان 1395،دوره 80، شماره 96، صص 58-37.
شهبازیان، حمدالله، تحول مالیات‌های مستقیم در ایران از 1345 تا امروز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، 1373.
اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 31/04/1394.
قانون ارتقاء سلامت اداری و مبارزه با فساد.
قانون آیین دادرسی مدنی.
قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه‌ی مؤدیان مصوب 21/07/1398.
قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری.
قانون مالیات مستقیم.
قانون مجازات اسلامی.