تفکیک مفهومی مصوبات عام الشمول از تصمیمات موردی در رویه قضایی دیوان عدالت اداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری تخصصی حقوق عمومی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی/ قاضی دیوان عدالت اداری / مدرس دانشگاه

2 کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران،ایران

3 دانشجو دکتری حقوق عمومی دانشگاه تهران، دانشکدگان فارابی، ایران.

10.22034/mral.2022.560741.1365

چکیده

دو رکن مستقل شعب و هیات عمومی دیوان عدالت اداری به صورت مستقل رسیدگی به شکایات از تصمیمات موردی و عام الشمول اداری را بر عهده دارند علیرغم تفکیک نظری میان صلاحیت این دو رکن اما تمییز میان مصادیق مصوبات عام الشمول از تصمیمات موردی در موارد بسیار دشوار و منشا اختلاف بوده است. از این رو ایضاح و تفسیر این دو مفهوم می‌تواند هم از حیث معرفتی و هم کاربردی موجد آثار متعدد در عملکرد قضات دیوان و نیز مراجعین به آن مرجع باشد. لذا پرسش اساسی این نوشتار چیستی ویژگی‌های تصمیمات موردی و مصوبات عام الشمول در قوانین و نیز رویه قضایی دیوان عدالت اداری است تا در نهایت بتوان سنجه‌ های تمییز این دو مفهوم را شناسایی نمود. در این رهگذر تلاش شده تا با روشی توصیفی تحلیلی منابع کتابخانه‌ای ، قوانین و آرای قضایی مورد واکاوی قرار گیرد. در نهایت یافته اصلی تحقیق بر این فرض استوار است که صلاحیت مقررات گذاری دولتی همان صلاحیت تقنین است که به صورت استثنایی جهت تفوق بر معضلات اجرایی و ایجاد زمینه اجرای قانون به قوای دیگر غیر از قوه مقننه سپرده شده است لذا مصوبه عام الشمول می‌بایست دارای کلیه اوصاف ذاتی قانون از جمله کلی بودن، آمره بودن، عام الشمول بودن و ناظر به آینده بودن باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Conceptual separation of general approvals from case decisions in the judicial procedure of the Court of Administrative Justice

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hasanvand 1
  • Seyyede Nafiseh Kazemi 2
  • Mahdi Hasanvand 3
1 PhD in Public Law, Faculty of Law, Shahid Beheshti University/ Judge of the Administrative Court of Justice/ University Lecturer
2 Master of Public Law Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
3 PhD student of Public Law, University of Tehran, Farabi college, Iran.
چکیده [English]

The two independent pillars of the branches and the general board of the Administrative Court of Justice are responsible for independently handling complaints about case and general administrative decisions, despite the theoretical separation between the jurisdiction of these two pillars, but distinguishing between examples of general approvals and case decisions in very difficult cases and It was the source of the dispute. Therefore, the explanation and interpretation of these two concepts can be both epistemic and practical, creating numerous works in the performance of the judges of the court as well as those who refer to it. Therefore, the basic question of this article is what are the characteristics of case decisions and general approvals in the laws and the judicial procedure of the Administrative Court of Justice, so that finally the distinguishing criteria of these two concepts can be identified. In this passage, an attempt has been made to analyze library resources, laws and judicial opinions with a descriptive and analytical method. In the end, the main finding of the research is based on the assumption that the authority of government regulation is the same as the authority of legislation, which is exceptionally entrusted to other powers other than the legislature in order to overcome executive problems and create a framework for law enforcement. Therefore, the general approval should be It has all the inherent characteristics of the law, including generality, prescriptiveness, universality, and looking into the future.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Administrative Court of Justice
  • general board
  • regulations
  • approvals
  • executive action
امامی، محمد، استوارسنگری، کوروش، حقوق اداری، جلد اول ،انتشارات میزان، ص 159و160، پاییز1397.
امامی، محمد، استوارسنگری، کوروش، حقوق اداری، جلد دوم،انتشارات میزان، ص 159و160، پاییز1397
صادقی مقدم ، محمدحسن ، بنایی اسکویی مجید، قسمتی تبریزی علی، مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی ، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی ، سال 97                                               
طباطیائی موتمنی، منوچهر، حقوق اداری، انتشارات سمت، چاپ بیستم، ص 302 ، زمستان 95.                                      
عباسی، بیژن، حقوق اداری، نشر دادگستر،  چاپ سوم، ص 48، بهار93                                                                      
کاتوزیان، ناصر، مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، شرکت سهامی انتشار، ص54، چاپ نود و هفت، سال 1393.
مصطفایی ، رفیق ،حقوق اداری ، مدرسان شریف ، ص120 .
.مولابیگی ، غلامرضا ،صلاحیت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ،انتشارات جنگل ،ص و119و120و118 ، سال 93
هاشمی محمد ، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران حاکمیت و نهادهای سیاسی ،میزان ،ص322و 323 و547و546و599،سال94              
اسدی، عباس، اله یاری، محدثه، شباهت‌ها و تمایزات تصمیمات اداری با نگاهی موردی به تصمیمات  هیئت نظارت بر مطبوعات، فصلنامه علوم خبری، شماره 18، ص 100-101 ، تابستان 95.        
امامی، محمد، سلیمانی، مهستی، شخصیت خواهان در دیوان عدالت اداری، مطالعات حقوقی، شماره1، ص 17، بهار 93. 
الهام غلامحسین ، میرمحمدی میبدی سید مصطفی ، بررسی تداخل مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی با مصوبات مجلس شورای اسلامی ، دولت و مجمع تشخیص مصلحت نظام ، پژوهش نامه حقوق اسلامی ، شماره اول ، ص 174و175 ، سال 92.   
حیاتی ، علی عباس ، صلاحیت دولت در وضع آیین نامه و تصویب نامه و مکانیسم نظارت بر آن ، فصلنامه حقوقی گواه ، شماره 10 ، ص  54و55 ، سال 86 .         
راسخ، محمد، ویژگی‌های ذاتی و عرضی قانون، فصلنامه مجلس و پژوهش، شماره 51، ص 21 .                                            
زرشگی ، محمد ، مفهوم صلاحیت ویژه قانون گذار ، کنفرانس بین المللی هزاره سوم و علوم انسانی ، سال 95
فلاح زاده، محمد علی، نجابت خواه، مرتضی، نظارت قضایی دیوان عدالت اداری بر انتصاب‌های اداری، فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، شماره 66، ص 137، تابستان 93                                                                                                    
مقدسی مهدی ، اکبری احسان ، جایگاه حقوقی مصوبات شورای عالی امنیت ملی در نظام حقوق اساسی ایران ، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی ، شماره 4 ، ص 890 ، سال 96 .  
ملک افضلی محسن ، جایگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام در فرایند قانون گذاری ، حکومت اسلامی ف شماره 44، ص 91 ، سال 86
مرادی برلیان ، مهدی ، صلاحیت مقررات گذاری قوه قضاییه و نظارت بر آن در نظام حقوقی ایران ،تحقیقات قضایی ، ص 20 تا 23     
اساسنامه شرکت سهامی بیمه ایران                                                                                                                           
قانون اساسی
قانون شوراهای محلی