داوری در دعاوی دولتی با نگاهی تحول گرایانه به اصل ۱۳۹ قانون اساسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

2 دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران

چکیده

داوری یکی از بهترین روش های حل و فصل اختلافات می باشد چرا که دارای اثرگذاری به موقع بوده و هزینه های مربوط به دعاوی در دادگستری و اطاله دادرسی نیز در آن به چشم نمی خورد. اما در خصوص ارجاع امر به داوری در دعاوی مربوط به دولت تفاوتی که با دعاوی عادی به چشم می خورد بسیار زیاد است. در دعاوی دولتی محدودیت هایی در قانون اساسی و قوانین عادی وجود دارد ولی این امر منع مطلق در این خصوص نداشته مگر در مواردی که مراجع اختصاصی به موجب قانون برای رسیدگی به اختلافات تعیین شده باشند. در این تحقیق سعی بر آن بوده است که به بررسی اصل ۱۳۹ از منظری جدید اقدام شود و برای رسیدن به این هدف از روش کتابخانه ای با رویکرد بررسی عملی موضوع در رویه قضائی بهره گرفته شده و در نتیجه ضرورت حذف اصل ۱۳۹ قانون اساسی به جهت ایجاد مانع اساسی در قراردادها و همچنین امکان پذیرش داوری در غیر از مواردی که مرجع اختصاصی در رسیدگی وجود دارد حاصل شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

arbitration in public argument by new review in 139 Principle

نویسندگان [English]

  • shahab haeri 1
  • taghi dashti 2
1 PhD student in Public Law, Islamic Azad University, Qom, Iran
2 Faculty of Law, Bagher Alolom University, Qom, Iran
چکیده [English]

Abstract: 
Arbitration is one of the best ways to resolve disputes because it has a timely effect and does not involve litigation costs and adjournment. But when it comes to arbitration, there is a big difference between a government lawsuit and a lawsuit. There are restrictions on the constitution and ordinary laws in government lawsuits, but this is not strictly forbidden unless the authorities have been appointed by law to deal with disputes. In this research, an attempt has been made to examine Article 139 from a new perspective, and to achieve this goal, the library method has been used with the approach of practical study of the issue in the judicial procedure, and as a result, the need to remove Article 139 of the Constitution It is possible to create a major obstacle in the contracts as well as to accept the arbitration, except in cases where there is a special authority in the proceedings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • arbitration
  • constitutional law
  • guardian Council
  • public benefits
  • governmental benefits
1. قانون داوری تجاری بی نالمللی ۲۶ / ۶/ ۱۳۷۶

2. قانون مدنی

3. قانون اساسی
 
4. قانون آیین دادرسی مدنی

5. قانون شهرداری ها ۱۱ / ۴/ ۱۳۳۴

6. قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران

7 . مصوبه تفویض اجازه ارجاع دعاوی به اموال عمومی و دولتی به داوری به کمیسیون امور زیربنایی
و صنعت و لغو تصویب نامه راجع به الحاق عبارتی به تصوی بنامه تفویض دو مورد به کمیسیون
اقتصاد هیئت وزیران.

8 . مصوبه تفویض اجازه ارجاع دعاوی به اموال عمومی و دولتی به داوری به کمیسیون امور زیربنائی
و صنعت و لغو تصوی بنامه راجع به الحاق عبارتی به تصویبنامه تفویض دو مورد به کمیسیون اقتصاد
هیئ ت وزیران مصوب ۱۸ / ۰۲ / ۱۳۷۳ .

9. بهرامی، بهرام، پرتو یزاده، رضا، بهرامی، محمدرضا ۱۳۹۸ ، بایسته های داوری در حقوق ایران، تهران،
موسسه فرهنگی هنری انتشاراتی نگاه بینه.

10 . پیری، فرهاد، ۱۳۹۸ ،راهنمای نگارش رأی در داوری، تهران، انتشارات جنگل، جاودانه.

11 . جنیدی، لعیا ، ۱۳۷۵ ، اصل ۱۳۹ قانون اساسی و سیستم حل وفصل اختاف سازمان جهانی

تجارت، تهران، مجموعه مقالات بررسی جنب ههای حقوقی سازمان جهانی تجارت.

12 . خدابخشی، عبدالله، ۱۳۹۸ ، حقوق داوری و دعاوی مربوط به آن در رویه قضایی، تهران، شرکت
سهامی انتشار.

13 . شیروی، عبدالحسین، ۱۳۹۵ ، داوری تجاری بینالمللی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم
انسانی دانشگاه ها.

14. صورت مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ۱۳۵۸

15. علی دادی دهکهنه، علی، جوهری، ابوذر، ۱۳۹۸ ، حقوق داوری کاربردی، تهران، مرکز مطبوعات و
انتشارات قوه قضاییه.

16. محمدی خورشیدی، محمد، ۱۳۹۵ ، داوری در حقوق ایران، تهران، انتشارات بهنامی.
17. مشهدی، علی، ۱۳۹۷ ، فرهنگ اصطلاحات حقوق اداری، تهران، شرکت سهامی انتشار.

18 . نیک بخت، حمیدرضا، ۱۳۸۸ ، داوری تجاری بینالملل، آیین داوری، تهران، موسسه مطالعات و
پژوهش های بازرگانی.

19. اسکندری، امیر محمد، ۱۳۸۴ ، بررسی نقش تکمیلی روش های حل اختاف جایگزین ADR در
ح لوفصل دعاوی مربوط به ضمان قهری و خسارت، تهران، مجله کانون وکلا، شماره ۱۹۱ .

20. آقای یطوق، مسلم، ۱۳۹۷ ، انواع دعاوی اداری در ایران و فرانسه، تهران، مجله دیدگا ههای حقوق
قضایی، شماره ۸۳ .

21 . بهمن پوری، عبداله، شادمان فر، محمدرضا، پورغلامی فراشبندی، مجتبی، ۱۳۹۳ ، بررسی فقهی مال
بودن داده های رایانهای، نشریه فقه و مبانی حقوق اسامی، تهران، شماره ۲.

22 . پیری، فرهاد، ۱۳۹۸ ، تفسیر اصل ۱۳۹ قانون اساسی در سهایی از دعاوی گذشته، فصلنامه رأی،
تهران، شماره ۱۹ .

23 . جنیدی، لعیا، غیاثوند قزوینی، نسترن، ۱۳۹۴ ، داوری پذیری در نظام حقوقی ایران با تأکید بر
رویه قضایی، تهران، نشریه حقوق تطبیقی، شماره ۲ پیاپی ۱۰۸ .

24 . حبیبی، محمدحسن، نجارزاده هنجنی، مجید، ۱۳۸۸ ، ماک تمییز انفال و نسبت آن با سایر
عناوین مالکیت عمومی، تهران، مجله حقوق خصوصی، شماره ۱۵ .

25. رضائی زاده، محمدجواد، بابائی، مهدی، ۱۳۹۷ ، نظریه مربوط به ماهیت حقوقی اموال عمومی،
تهران، فصلنامه حقوق اداری، شماره ۱۶ .

26. زارعی، محمدحسین، فنازاد، رضا، ۱۳۹۱ ، ماهیت ویژه صلاحیت اختیاری و رو شهای نظارت بر آن
در بستر حقوق عمومی مدرن، تهران، فصلنامه تحقیقات حقوقی، شماره ۱۱۷ .

27 . زاکرخواه یفرد، یحیی، صادقی، محمد، ۱۳۹۹ ، تحلیل حقوقی-اقتصادی موانع سرمایه گذاری
خارجی در مناطق آزاد ایران، تهران، شماره چهل و هفتم.

28 . سوادکوهی، سام، ۱۳۷۹ ، تولد داوری اجباری یا مرحله ای از دادرسی، تهران، مجله دادرسی، شماره
۲۹ .

29 . صدخسروی، معصومه، حبیب زاده، توکل، ۱۳۹۸ ، موانع اصل ۱۳۹ قانون اساسی در مسیر الحاق
به موافق تنامه تریپس، فصلنامه تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بی نالملل، شماره چهل و پنجم.

30. عال یپناه، علیرضا، زیار، محسن، ۱۳۹۶ ، بررسی تطبیقی نهاد سازش در حقوق ایران و حقوق
تجارت بینالملل، تهران، آموز ههای حقوقی گواه، سال سوم، شماره ۲.

31 . عباسی، بیژن، معصومی، مسعود، ۱۳۹۸ ، جایگاه اموال دولتی در نظام حقوقی ایران، تهران، فصلنامه حقوق اداری، شماره ۱۸ .
32 . عبداللهی، حسین، ۱۳۹۸ ، بازتعریف اموال عمومی و آثار آن در نظام حقوقی ایران، تهران، مجله
پژوهش حقوق عمومی، شماره ۶۳ .

33. عبدیزدان، مصطفی، ۱۳۹۷ ، تحلیل رویکرد دادگا هها نسبت به داوری دعاوی اموال عمومی و دولتی،
تهران، دو فصلنامه پژوهشنامه حقوق خصوصی عدالت، شماره ۹.

34 . علیدوستی، ناصر، ۱۳۸۷ ، ظرفی تهای اصل ۱۳۹ قانون اساسی جمهوری اسامی ایران، تهران،
فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره ۳۹ .

35 . فتاحی، مهدی، ۱۳۹۴ ، داوری راجع به اموال عمومی و دولتی در رویه قضایی دادگاه های جمهوری
اسامی ایران، تهران، فصلنامه رأی، شماره ۱۱ .

36 . کاویانی، کوروش، ۱۳۸۰ ، اصل ۱۳۹ و شرط داوری در قراردادهای مصوب مجلس شورای اسامی،
تهران، مجله پژوهش حقوق عمومی، شماره ۵.

37. کرمی، حامد، محبی، داود، ۱۳۹۷ ، تحلیل اصل ۱۳۹ قانون اساسی جمهوری اسامی ایران مبتن یبر
ماهیت اموال عمومی، تهران، فصلنامه دانش حقوق عمومی، شماره ۲۲ .

38 . مبارکی، مصطفی، عمادزاده، محمدکاظم، مسعود، غلامحسین، ۱۳۹۶ ، مراجع ذی صلاح داوری و
دادرسی در قراردادهای اداری و نفتی ایران، تهران، پژوهشنامه حقوق اسامی، شماره ۲.

39. منصورآبادی، عباس، ۱۳۸۲ ، موضوع جرم در باب جرائم علیه اموال، تهران، نشریه حقوق خصوصی،
شماره ۴.

40 . نوایی، علی اکبر، ۱۳۷۸ ، اختیارات حاکم اسامی، مجله پژوهشهای اجتماعی اسلامی، تهران ،
شماره ۱۸ .

41 . هادی، سالار، ۱۳۹۸ ، بررسی نهاد داوری در قراردادهای پیمانکاری موضوع شرایط عمومی پیمان
ماده ۵۳ ، فصلنامه الکترونیکی پژوهشی حقوقی قانو نیار، شماره ۵.

42. شاهرخی، آناهیتا، ۱۳۸۶ ، پایان نامه انواع دعاوی اداری در شورای دولتی فرانسه و دیوان عدالت
اداری ایران، دانشگاه تهران.

https://www.shora-gc.ir . 43
153