آسیب شناسی دادرسی در مراجع انضباطی نیروهای مسلح در پرتو معیارهای عام دادرسی منصفانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی حقوق خصوصی ، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان(خوراسگان) ، ایران

2 استادیار گروه حقوق خصوصی ، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان(خوراسگان) ، ایران

چکیده

امروزه دادرسی اداری به عنوان نوع جدیدی از دادرسی‌ها مورد شناسایی قرار گرفته است. اهمیت رعایت اصول و معیارهای دادرسی عادلانه در این نوع دادرسی‌ها دو چندان است چرا که در این نوع دادرسی‌ها یک طرف رابطه دولت بوده که در جایگاهی فراتر از . پیش‌بینی سازوکارهای قانونی جهت رعایت موازین و معیارهای انصاف آیینی در جهت صیانت از حقوق اشخاص درگیر در فرآیند دادرسی اداری، سبب می‌گردد تا دادرسی در سطح اداره به شکل مطلوب تحقق پیدا کند. بر این مبنا، در قانون تشکیل هیئت‌های انضباطی رسیدگی به شکایات و تخلفات کارکنان نیروهای مسلح، هیئت‌های بدوی و تجدیدنظر در سپاه، ارتش، نیروی انتظامی و نیز وزارت دفاع، جهت رسیدگی به تخلفات کارکنان اعضای نیروهای مسلح پیش‌بینی شده است. نتایج این پژوهش، نشان می‌دهد، معیارهای عام دادرسی عادلانه همچون رسیدگی دو درجه‌ای، اصل استقلال و بی‌طرفی مرجع دادرسی، اصل رسیدگی در مهلت معقول و تدارک فرصت کافی دفاع و حق بر برخورداری از وکیل در این مراجع با خدشه جدی مواجه است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است و در گردآوری منابع از روش کتابخانه‌ای استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Pathology of proceedings in the disciplinary authorities of the Armed Forces in the light of the general criteria of a fair trial

نویسندگان [English]

  • Mehdi Ghafoori Zad 1
  • Ali Radan Jebeli 2
1 PhD Student in Private Law, Isfahan Branch (Khorasgan), Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan), Iran
2 Assistant Professor, Department of Private Law, Isfahan Branch (Khorasgan), Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan), Iran
چکیده [English]

Today, administrative litigation is recognized as a new type of litigation. The importance of observing the principles and standards of fair trial in this type of trial is twofold, because in this type of trial, one side of the relationship is the government, which is in a position beyond. Anticipation of legal mechanisms to comply with the standards and criteria of ritual fairness in order to protect the rights of persons involved in the administrative proceedings, causes the proceedings to be carried out in an appropriate manner at the administrative level. Accordingly, the Law on the Establishment of Disciplinary Boards to Investigate Complaints and Violations of Armed Forces Employees provides for primary and review boards in the IRGC, the army, the police, and the Ministry of Defense to investigate violations by members of the Armed Forces. Is. The results of this study show that the general criteria of a fair trial such as two-level trial, the principle of independence and impartiality of the judicial authority, the principle of trial within a reasonable time and providing sufficient opportunity for defense and the right to a lawyer in these authorities are violated. Seriously faced. The research method in this research is descriptive-analytical and library method has been used in collecting resources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • trial
  • disciplinary authorities
  • armed forces
  • general criteria of fair trial
آخوندی، محمد، آیین دادرسی کیفری (جلد 4)، تهران: اشراق، چاپ دوم، 1381.
آقایی جنت‌مکان، حسین، حقوق دادرسی عادلانه و منصفانه، تهران: جنگل، 1396.
رستمی، ولی، مسلم آقایی طوق و حسن لطفی، دیوان­های اداری در پرتو اصول دادرسی منصفانه، تهران: گرایش، 1388.
شمس، عبدالله، آیین دادرسی مدنی (جلد 1)، تهران: دراک، چاپ یازدهم، 1385.
قاری سید فاطمی، سید محمد، حقوق بشر در جهان معاصر (جلد 1)، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1390.
مجیدى‌، محمدرضا، آشنایى با قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران‌، تهران: نهاد نمایندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاه‌ها، معاونت پژوهشى دانشگاه معارف اسلامى، 1389.
امیدی، جلیل و سمیه نیکویی، «تعریف و مبانی علنی بودن دادرسی کیفری»، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، 1387، شماره 58.
امیدی، جلیل، «تعریف و مبانی علنی بودن دادرسی کیفری»، مدرس علوم انسانی، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، 1387، شماره 3 (پیاپی 58).
بهمنی قاجار، محمدعلی، «دادرسی عادلانه بر پایه قانون احترام به آزادی‌های مشروع و حفظ حقوق شهروندی»، نشریه اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، سال بیست و یکم، 1386، شماره ۱۱ـ۱۲ (پیاپی 240).
جنتی صدر، حسین، «بررسی تضمینات اصل بی‌طرفی در حقوق ایران و محاکم بین‌المللی»، کنفرانس ملی دستاوردهای نوین جهان در تعلیم و تربیت، روان‌شناسی، حقوق و مطالعات فرهنگی ـ اجتماعی، 1397.
خسروی، احمد و ولی رستمی، «امکان‌سنجی تدوین قانون آیین دادرسی اداری»، فصل‌نامه دیدگاه­های حقوق قضایی، دوره هجدهم، 1392، شماره 64.
رضایی‌زاده، محمدجواد و فرامرز عطریان، «اصل الزام به ارائه دلایل تصمیمات اداری در پرتو مفهوم «اداره خوب»: مطالعه تطبیقی نظام حقوقی ایران و اتحادیه اروپا»، فصل‌نامه دانش حقوق عمومی، سال سوم، 1393، شماره 10.
ساقیان، مهدی و احسان محمدی، «رعایت حقوق شهروندی در هیئت‌های انضباطی نیروهای مسلح در پرتو حق برخورداری از دادرسی عادلانه»، در: بایسته‌های پژوهش در نظام عدالت کیفری (مجموعه مقالات برگزیده نخستین همایش ملی پژوهش در نظام عدالت کیفری)، تهران: میزان، چاپ اول، 1392.
سوادکوهی‌فر، سام، «بررسی تطبیقی اصل وحدت یا تفکیک قوا در دادرسی ایران و سه سیستم حقوقی خارجی آلمان، فرانسه و انگلیس»، فصل‌نامه حقوق اساسی، 1384، شماره 5.
فتحی، یونس، جعفر شفیعی سردشت و مریم وهیبی فخر، «نظام مطلوب دادرسی اداری در ایران»، فصل‌نامه پژوهش‌های نوین حقوق اداری، سال اول، 1398، شماره 1.
گرجی ازندریانی، علی‌اکبر و یونس فتحی، «آسیب­شناسی فرآیند دادرسی در هیئت­های رسیدگی به تخلفات اداری: تأملی پیرامون یک الگوی مطلوب»، فصل‌نامه حقوق اداری، سال سوم، 1394، شماره 9.
مرادخانی، فردین و آیت مولایی، «عدم استقلال آیین دادرسی اداری در چارچوب قانون دیوان عدالت اداری»، نشریه فقه و حقوق اسلامی، 1396، شماره 15.
مهرعلیان، اردشیر، «بررسی تطبیقی دادرسی منصفانه و عادلانه طبق استانداردهای بین‌المللی و ملی»، دومین همایش ملی عدالت، اخلاق، فقه و حقوق، میبد، 1394.
نجابت‌خواه، مرتضی، فاطمه افشاری و سید شهاب‌الدین موسوی‌زاده، «آسیب‌شناسی ساختار و صلاحیت­های مراجع اختصاصی اداری در حقوق اداری ایران»، دوفصل‌نامه دیدگاه­های حقوق قضایی، 1396، شماره  77 و 78.
نکویی، محمد، «آسیب‌شناسی آرای هیئت­های رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان از منظر اصول دادرسی عادلانه (با تأکید بر آرای دیوان عدالت اداری)»، فصل‌نامه پژوهش‌های نوین حقوق اداری، 1400، شماره 9.
همتی، مجتبی، «تحلیل قانون دیوان عدالت اداری از منظر استانداردهای خاص دادرسی منصفانه اداری: با نگاهی به رویه دادگاه اروپایی حقوق بشر»، فصل‌نامه پژوهش حقوق عمومی، سال نوزدهم، 1399، شماره 55.
وحدتی موسی­پور، مهدی و بزرگ‌علی نوری، «دادرسی منصفانه در رسیدگی به جرایم نیروهای مسلح با تأکید بر نقش پلیس جمهوری اسلامی ایران»، مجله مطالعات فرهنگی پلیس، دوره پنجم، 1397، شماره 4.
یاوری، اسدالله، «از دادرسی تا دادرسی منصفانه: تحول در مفهوم و قلمرو کلاسیک دادرسی و تضمینات آن»، مجله تحقیقات حقوقی، دوره هفدهم، 1393، شماره 65.
یاوری، اسدالله، «حق برخورداری از دادرسی منصفانه و آیین دادرسی نوین»، نشریه حقوق اساسی، 1383، شماره 2.
بهجتی اردکانی، حامد، «رسیدگی در کمیسیون‌های انضباطی نیروهای مسلح در پرتو اصول دادرسی منصفانه»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشگاه شهید بهشتی، 1396.
دوره 4، شماره 13
سال چهارم، شماره سیزدهم، زمستان 1401
دی 1401
صفحه 289-303
  • تاریخ دریافت: 16 فروردین 1401
  • تاریخ بازنگری: 16 خرداد 1401
  • تاریخ پذیرش: 11 خرداد 1401