شرایط حاکم بر بهره‌مندی از مزایای ازکارافتادگی مشمولان قانون تامین اجتماعی با نگاهی به رویه قضایی دیوان عدالت اداری

نوع مقاله : مطالعه آرای قضایی

نویسنده

مدرس دانشگاه غیر انتفاعی صدرا

10.22034/mral.2022.550884.1288

چکیده

ازکارافتادگی یکی از حمایت‌های مقرر در قانون تامین اجتماعی است که در مواد مختلفی از جمله بندهای 7، 8، 13، 14، 17 ماده 2، ماده 3، مواد 60، 61 و 66 و نیز مواد 70 تا 75 قانون تامین اجتماعی مصوب 1354به آن اختصاص یافته‌است. هدف از برقراری مستمری ازکارافتادگی حمایت از اشخاصی است که به دلیل حوادث مختلف یا بیماری‌ها بخشی از توان کاری یا همه آن را از دست می‌دهند و با توجه به نوع آسیب، موضوع حمایت می‌تواند در قالب ازکارافتادگی کلی، ازکارافتادگی جزیی و غرامت مقطوع نقص عضو مطرح گردد. علاوه بر مواد قانونی بیان شده، سازمان تامین اجتماعی به عنوان متولی برقراری حمایت‌های مربوط به ازکارافتادگی، اقدام به صدور بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های متعددی نموده است که آخرین آن بخشنامه تجمیع و تلخیص بخشنامه‌ها و دستورات اداری مستمری ازکارافتادگی است که مقررات جامعی را در خصوص نحوه برقراری مستمری ارائه می‌دهد. از سوی دیگر، بخش مهمی از دعاوی مطرح در دیوان عدالت اداری به موضوع «الزام به برقراری مستمری ازکارافتادگی» و «اعتراض به آرای صادره از کمیسیون‌های پزشکی» اختصاص یافته و هیئت عمومی دیوان عدالت اداری نیز در برخی آرای وحدت رویه خود به موضوع ازکارافتادگی پرداخته و به ویژه در خصوص کمیسیون‌های پزشکی آرایی چند صادر نموده‌است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد، شعب دیوان عدالت صلاحیت اظهار نظر در مورد تاریخ ابتلاء به بیماری را که موثر در امر مستمری می‌باشد، دارا هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Conditions governing the enjoyment of disability benefits by those covered by the Social Security Act with a view to the judicial procedure of the Administrative Court of Justic

نویسنده [English]

  • Zahra Danesh nari
University of Tehranدانشگاه صدرا
چکیده [English]

Disability is one of the protections provided in the Social Security Law, which is approved in various articles, including articels 7, 8, 13, 14, 17, Article 2, Article 3, Articles 60, 61 and 66, as well as Articles 70 to 75 of the Social Security Law. 1354 is dedicated to it. The purpose of establishing a disability pension is to support people who lose part or all of their ability to work due to various accidents or illnesses, and depending on the type of injury, the issue of protection can be in the form of general disability, partial disability. . In addition to the legal provisions mentioned, the Social Security Organization, as the custodian of disability protection, has issued several directives and instructions, the latest of which is the directive for the aggregation and summary of directives and administrative orders for continuous disability. Which provides comprehensive rules on how to establish a pension. On the other hand, an important part of the lawsuits filed in the Administrative Court of Justice is dedicated to the issue of "obligation to establish a disability pension" and "objection to the decisions issued by medical commissions" and the General Assembly of the Administrative Court of Justice The issue of disability has been addressed, especially in the case of medical commissions. The results of this study show that the branches of the Court of Justice have the authority to comment on the history of the disease, which is effective in the matter of pension

کلیدواژه‌ها [English]

  • Disability
  • Social Security Act
  • Right to Social Security
  • Court of Administrative Justice
  • . the medical commission
اخوان بهبهانی، علی و ایروان مسعودی اصل، اصول و مبانی بیمه­های اجتماعی، تهران: مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی، 1396.
استوارسنگری، کوروش، حقوق تأمین اجتماعی، تهران: میزان، 1387.
آراسته‌خو، محمد، تأمین و رفاه اجتماعی، تهران: دانشگاه پیام نور، 1390.
بلیک مور، کن، مقدمه­ای بر سیاست­گذاری اجتماعی، ترجمه: علی­اصغر سعیدی و سعید صادقی جقه، تهران: مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی، 1391.
بئاتریس، ماینونی دینتیانو، بیمه­ها و حمایت­های اجتماعی، تهران: مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی،
جزوه آموزشی رویه قضایی با موضوعات بیمه، کار و تأمین اجتماعی، تهران: معاونت حقوقی، پژوهش و پیش‌گیری دیوان عدالت اداری، اداره کل حقوقی و امور مجلس شورای اسلامی، 1397.
دفتر قوانین و مقررات سازمان تأمین اجتماعی، قانون تأمین اجتماعی و قوانین و مقررات مربوط، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1394.
عراقی، سید عزت‌الله، حسن بادینی و مهدی شهابی، درآمدی بر حقوق تأمین اجتماعی: نقد قانون تأمین اجتماعی ایران بر اساس مطالعه تطبیقی، تهران: مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی، 1386.
علی‌قلی‌نژاد، ماشاءالله و مسعود مصطفایی، طب کار و بیماری­های شغلی (جلد اول)، تهران: ارجمند، 1379.
قشقایی، محمدحسین، مجموعه کامل قوانین و مقررات کار و تأمین اجتماعی، تهران: مذاکره، چاپ نهم، 1396.
متوسلی، محمود، محمود مشهدی احمد، علی نیکونسبتی و مصطفی سمیعی‌نسب، اقتصاد نهادی؛ پیش‌گامان نهادگرایی که علم اقتصاد را متحول کردند، تهران: دانشگاه امام صادق (ع)، 1389.
مریدی، سیاوش، فرهنگ بیمه­های اجتماعی، تهران: مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی، 1378.
مشهدی، علی، صلاحیت تخییری، تهران: معاونت حقوقی ریاست جمهوری، 1394.
مولابیگی، غلام‌رضا، صلاحیت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، تهران: جنگل، 1397.
هداوند، مهدی و مسلم آقایی طوق، دادگاه های اختصاصی اداری، تهران: خرسندی، 1389.
یحیوی رازلیقی، حسن، مروری بر اصلاحات بازنشستگی در کشورهای منتخب، تهران: مؤسسه راهبردهای بازنشستگی صبا، چاپ اول، 1395.
 
ب) مقاله
ادیب‌نیا، یدالله، «بررسی روند شیوع ازکارافتادگی ناشی از کار در بیمه‌شدگان سازمان تأمین اجتماعی»، فصل‌نامه تأمین اجتماعی، سال هشتم، شماره 26 و 27، 1385.
ارجی، مصطفی، «تحلیل تاثیر حوادث ناشی از کار بر هزینه­های سازمان تأمین اجتماعی ایران در سال­های 1370 تا 1389»، فصل‌نامه تأمین اجتماعی، شماره 36 و 37، 1391.
بابازاده، وحید و اسدالله یاوری، «مفهوم صلاحیت گزینشی در آرای دیوان عدالت اداری»، فصل‌نامه تحقیقات حقوقی آزاد، دوره هفتم، شماره 25، 1393.
بدیسار، سید ناصرالدین، کوروش استوارسنگری و ایروان مسعودی اصل، «ارزیابی خدمات درمانی در حقوق تأمین اجتماعی ایران»، مجله مجلس و راهبرد، سال هجدهم، شماره 68، 1390.
جوهریان، محمدولی، «محاسبه حق بیمه در بیمه ازکارافتادگی»، فصل‌نامه بیمه مرکزی ایران، سال هشتم، شماره 2، 1372.
خالق‌پرست، حسین، محمد راسخ و عمران نعیمی، «تحلیل حقوقی تأمین اجتماعی ایران در پرتو اصول و الگوهای نظام تأمین اجتماعی مطلوب»، فصل‌نامه رفاه اجتماعی، سال هفدهم، شماره 64، 1396.
ذاکریان، مهدی و فاطمه سررشته ایزد موسی، «حق بر تأمین اجتماعی در روابط بین‌الملل»، فصل‌نامه مطالعات سیاسی، سال هشتم، شماره 30، 1394.
رستمی، ولی و احمد خسروی، «امکان‌سنجی تدوین قانون آیین دادرسی با توجه به ماهیت و ویژگی­های مراجع اختصاصی اداری»، فصل‌نامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، دوره هجدهم، شماره 64، 1392.
ستاری­فر، محمد، «طرح برپایی نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی کشور»، مجله برنامه و بودجه کشور، شماره 74، 1381.
شیبانی، عادل و غلام‌رضا مولابیگی، «درآمدی بر مفهوم صلاحیت تشخیصی و بایسته­های نظارت قضایی دیوان عدالت اداری بر صلاحیت تشخیصی مراجع اختصاصی اداری»، فصل‌نامه حقوق اداری، سال هشتم، شماره 26، 1400.
صابری، مهدی، احمد اسدیان، حسن مرادی و علی آل بویه، «نظام حقوق تأمین اجتماعی ایالات متحده امریکا»، مجله حقوق پزشکی، دوره پانزدهم، شماره 56، 1400.
طجرلو، رضا، زین‌العابدین تقوی و حسین پشت‌دار، «نقش و کارکرد کمیسیون رسیدگی به اختلافات ناشی از اراضی ملی از منظر اصول دادرسی منصفانه»، فصل‌نامه پژوهش حقوق عمومی، سال هفدهم، شماره 49، 1394.
عراقی، سید عزت‌الله و حسن بادینی، «بررسی کاستی­های قانون تأمین اجتماعی بر اساس مطالعات تطبیقی»، فصل‌نامه تأمین اجتماعی، سال هفتم، شماره 22، 1384.
عصمتی، زینب و حسن کولیوند، «بررسی مزایای کوتاه‌مدت تأمین اجتماعی در تحقق اصل برابری»، فصل‌نامه تأمین اجتماعی، دوره سیزدهم، شماره 1، 1393.
عطارچی، میرسعید، کیوان کرمی‌فر، محمد بابایی و سید مهدی سید محمد، «نحوه تخمین میزان مشارکت شغل در ایجاد بیماری و وضعیت موجود در ایران»، مجله سازمان نظام پزشکی، دوره سی و ششم، شماره 1، 1397.
فرضی‌زاده، زهرا، «ارزش‌یابی خدمات تأمین اجتماعی در ایران (مورد مطالعه: بیمه حوادث حین کار)»، فصل‌نامه تأمین اجتماعی، سال چهاردهم، شماره 1، 1397.
قاضی نوری، سید سپهر، محمود براتی‌نیا و سارا صباغچی، «ارائه الگویی برای حمایت شغلی از پژوهشگران آزاد کشور»، مجله سیاست علم و فناوری، سال چهارم، شماره 2، 1390.
کاویانی، کوروش، «مبانی و آثار منع هم‌پوشانی تعهدات بیمه­های اجتماعی»، مجله پژوهش حقوق و سیاست، سال یازدهم، شماره 26، 1388.
مشهدی، علی، «تأملی بر نظارت قضایی دیوان عدالت اداری بر صلاحیت­های تشخیصی در پرتو ماده 64 قانون دیوان»، فصل‌نامه تحقیقات حقوقی، شماره 74، 1395.
منتظری، بهرام، امیرحسین رضوی، امیر مردانی، مهراد پنجه‌بند و بهرام شمشیری، «بررسی علل مختلف ازکارافتادگی پیش از موعد کارکنان نیروی هوایی در طی سال­های 1371 تا 1382»، مجله علمی ابن سینا، سال سیزدهم، شماره 1 و 2، 1389.
نصر، مهدی، ربابه نوری قاسم‌آبادی و عیسی کریمی کیسمی، «بررسی ازکارافتادگی و استراحت‌های پزشکی ناشی از بیماری­های روان‌پزشکی در بیمه‌شدگان سازمان تأمین اجتماعی شهر تهران»، مجله اندیشه و رفتار، سال پنجم، شماره 1، 1378.
هندی، حمیدرضا، صلاح­الدین کریمی، سینا احمدی و ندا سلیمان‌وندی آذر، «مطالعه تطبیقی بیمه ازکارافتادگی در ایران و پنجاه کشور جهان»، فصل‌نامه تأمین اجتماعی، سال چهاردهم، شماره 4، 1398.
 
ج) رأی وحدت رویه
رأی وحدت رویه شماره 793 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، 25/4/1398.
رأی وحدت رویه شماره 1762 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، 29/2/1400.
رأی وحدت رویه شماره 697 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، 11/9/1386.
رأی وحدت رویه شماره 1172 و 1173 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، 29/9/1399.
رأی وحدت رویه شماره 193 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، 18/6/1380.
رأی وحدت رویه شماره 30 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، 19/1/1392.
رأی وحدت رویه شماره 6 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، 18/1/1387.
رأی وحدت رویه شماره 61 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، 23/3/1377.
رأی وحدت رویه شماره 79 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، 17/2/1385.
رأی وحدت رویه شماره 85/69 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، 29/3/1369.
رأی وحدت رویه شماره 967 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، 11/9/1386.
 
2.Latin Source
 
North, Douglass C., Wallis, John Joseph, Webb, Steven B. and Weingast, Barry R., Limited Access Orders: An Introduction to the Conceptual Framework. In the Shadow of Violence: Politics, Economics, and The Problems of Development Cambridge University Press, 2012
North,‌ Douglass‌ C.‌, “Economic‌Performance‌Through‌Time”,‌The‌American‌Economic‌Review,‌ 84 (3), 1994. pp. ‌359-368
دوره 5، شماره 17
سال پنجم، شماره هفدهم، زمستان 1402
دی 1402
صفحه 479-505
  • تاریخ دریافت: 02 فروردین 1401
  • تاریخ بازنگری: 14 خرداد 1401
  • تاریخ پذیرش: 16 تیر 1401