ارزیابی آثار تقنینی رویکرد شورای نگهبان به حدود صلاحیت‌های دیوان عدالت اداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری حقوق عمومی دانشگاه تهران و قاضی دیوان عدالت اداری، تهران، ایران

2 استادیار گروه حقوق بین‌الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

پس از نظر تفسیری شورای نگهبان در مورد اصل 170 قانون اساسی در سال 1383، به دلیل غلبه تفسیر لفظی در این شورا، حدود صلاحیت‌های دیوان عدالت اداری به یکی از نقاط اختلاف مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان تبدیل شد. به علت اصرار مجلس بر برخی از مصوبات خود، پای مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز به این اختلاف باز شد که مجمع نیز تصمیمات بینابینی را اتخاذ کرد. هدف این نوشتار، بررسی آثار رویکرد شورای نگهبان به حدود صلاحیت دیوان و گزینه‌های پیش‌روی مجلس و مجمع در مواجهه با رویکرد مذکور است. لازم به ذکر است که با وجود پژوهشهایی راجع به حدود صلاحیتهای دیوان عدالت اداری، در خصوص موضوع فوق پژوهش مستقلی انجام نشده است. این نوشتار، با روش توصیفی-تحلیلی، درصدد شناسایی و ارزیابی گزینه‌های فوق است. بر اساس یافته‌های این پژوهش، تعمیم صلاحیت دیوان عدالت اداری به تمامی دعاوی اداری، هرچند مطلوب است، اما مستلزم اصلاح قانون اساسی است و در وضعیت کنونی شاید به مصلحت نیز نباشد. در این صورت، با تصویب مجلس و تأیید مجمع، عدول از رویکرد شورای نگهبان و تعمیم صلاحیت دیوان عدالت اداری به موارد ضروریِ برشمرده شده در این نوشتار، گزینه موجه‌تری به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Legislative Effects of the Guardian Council's Approach to the Jurisdictions of the Administrative Justice Court

نویسندگان [English]

  • mohamad reza rafeei 1
  • Mohammad Ghasem Tangestani 2
1 PhD in Public Law & Judge of Administrative Justice Court, Tehran, Iran
2 Assistant Prof., Department of International Law, Faculty of Law and Political Science, University of Kharazmi, Tehran, Iran
چکیده [English]

Following the interpretation of the Guardian Council on the principle of 170 of the Constitution in 1383, due to the overcoming of verbal interpretation in the Council, the jurisdiction of the Administrative Justice Court became one of the points of the Islamic Parliament and the Guardian Council. Due to Parliament's insistence on some of its approvals, the Expediency Council also engaged in this dispute that the Assembly also adopted the interstitial decisions. The purpose of this paper is to investigate the effects of the Guardian Council approach to the jurisdiction of the Court and the options of pre-assembly and assembly in the face of the mentioned approach. It should be noted that despite researches done about the limits of the jurisdictions of the Administrative Justice Court, no independent research has been done on this subject. This essay, with a descriptive-analytic method, seeks to identify and evaluate the above options. Based on the findings of this study, the generalization of the Administrative Justice Court to all administrative disputes, although desirable, but it requires constitutional amendment, and in the current situation it may not be expedient. In this situation, with the approval of the Parliament and the approval of the Assembly, deviating from the approach of the Guardian Council and generalizing the jurisdiction of the Administrative Justice Court to the necessary cases enumerated in this article, it seems a more justified option.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Administrative Cases"
  • " litigation"
  • "constitution"
  • " legislation"
  • "expedient"
1. آقایی طوق، مسلم و حسن لطفی ) 1398 (، حقوق اداری ) 1(، تهران، شرکت سهامی انتشار.

2. استوارسنگری، کورش ) 1398 (، دولت حقوقی، تهران، نشر میزان.

3. امامی، محمد و کورش استوارسنگری، ) 1386 (، حقوق اداری، تهران، نشر میزان، جلد اول.

4. غمامی، مجید و حسن محسنی ) 1396 (، آیین دادرسی فراملی، تهران، شرکت سهامی انتشار.

5. مولابیگی، غلامرضا ) 1393 (، صلاحیت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، تهران: جنگل و جاودانه.

6. نجاب تخواه، مرتضی ) 1390 (، قانون دیوان عدالت اداری در نظم حقوقی کنونی، تهران، جنگل و
جاودانه.

7. آقایی طوق، مسلم ) « ،)1398 تحلیل تاریخی بر دوگانگی فرآیند رسیدگی به دعاوی مسئولیت به
طرفیت دولت در حقوق ایران »، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، سال 21 ، شماره 62 ، صص 265 - 243 .

8. پروین، خیراله و دیگران ) « ،)1398 حدود صلاحیت دیوان عدالت اداری در دعاوی خصوصی سازی
خدمات و کالاهای عمومی »، فصلنامه حقوق اداری، سال 7، شماره 21 ، صص 80 - 57 .

9. جلالی، محمد و دیگران ) « ،)1396 تفکیک صلاحیت دیوان عدالت اداری و دادگاه عمومی در دعاوی
مسئولیت مدنی علیه دولت »، مجله حقوقی دادگستری، سال 81 ، شماره 99 ، صص 112 - 85 .

10 . راجی، سیدمحمدهادی و محمدامین ابریشم یراد ) « ،)1397 تاملی بر حدود صلاحیت مجمع
تشخیص مصلحت نظام در ت أیید مصوبات مغا یر با قانون اساسی »، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی،
شماره 3، صص 523 - 507 .

11 . محمودی، جواد ) « ،)1384 تأملی بر نظریه تفسیری شورای نگهبان درباره صلاحی تهای دیوان
عدالت اداری »، نشریه حقوق اساسی، سال 3، شماره 5، صص 405 - 387 .

12 . همتی، مجتبی ) « ،)1395 حق دسترسی به دادگستری در دیوان عدالت اداری با نگاهی به نظرات
شورای نگهبان »، فصلنامه دانش حقوق عمومی، شماره 16 ، صص 128 - 103 .
 
دوره 2، شماره 2
سال دوم ، شماره دوم، بهار 1399
خرداد 1399
صفحه 95-116
  • تاریخ دریافت: 25 فروردین 1399
  • تاریخ بازنگری: 13 اردیبهشت 1399
  • تاریخ پذیرش: 27 خرداد 1399