اصول حقوقی حاکم بر قراردادهای مشارکت در حقوق اداری ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد حقوق و مدرس دانشگاه

2 استاد گروه حقوق خصوصی و مالکیت فکری، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران ،ایران

3 استادیار گروه حقوق دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعیدانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران

چکیده

امروزه در ارائه خدمات عمومی به مردم، انواع قراردادها، نقش اساسی را ایفا می‌کنند و با توجه به نیاز روزافزون این نوع خدمات و کمبود منابع مالیِ دولت‌ها (بخش عمومی)، اهمیت قراردادهای مشارکت عمومی - خصوصی، دوچندان می‌شود. اصول حاکم بر قراردادهای مشارکت نیازمند آگاهی همه‌جانبه از ضوابط عمومی و اختصاصی و مقررات مختلف این‌گونه قراردادها می‌باشد که باید مورد بررسی طرفین قرارداد قرار گیرد. نوع مشارکت، عمر پروژه‌های مشارکتی، تأمین منابع مالی این پروژه‌ها، تحولات سیاسی، اجتماعی و به خصوص اقتصادی جامعه و در نهایت قـوانین حاکم بر این نوع قراردادها از جمله عواملی است که ممکن است شکل خاصی از قرارداد مشارکت را ایجاد نماید. از این رو، آثار حقوقی ناشی از این نوع قراردادها و ایجاد انگیزه جهت مشارکت، بسیار حائز اهمیت می‌باشد. رعایت ضوابط و مقررات مشارکت در پروژه‌ها باعث می‌گردد تا اختلافات بین مشارکت‌کنندگان در انجام پروژه به حداقل برسد و حقوق طرفین قرارداد رعایت گردد. با دقت در قوانین و مقررات کشور می‌توان به برخی از الگوهای مشارکت بخش عمومی با بخش خصوصی پی برد. تحقیق حاضر به دنبال بررسی، تحلیل و نهایتاً تدوین اصول حاکم بر قراردادهای مشارکت با توجه به قوانین و مقررات موجود کشور در جهت تسهیل و ترغیب مشارکت بخش خصوصی می‌باشد. هدف اصلی این پژوهش، ارائه اصولی است که ضمن حاکمیت بر این نوع قراردادها بتواند انعقاد این نوع قراردادها را هم برای دولت و سایر دستگاه‌های اجرایی و هم برای مشارکت‌کنندگان جذاب نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Legal Principles Governing Participation agreements in Iranian Administrative Law

نویسندگان [English]

  • Masood Araei 1
  • Pejman Mohammadi 2
  • gholamhasan mazarei 3
1 M.A. in Law & University Lecturer
2 Professor, Department of Private Law and Intellectual Property, Faculty of Law, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
3 Assistant Prof., Department of Law, Faculty of Economics and Social Science, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Today, in providing public services to the people, various types of contracts play a key role, and due to the growing need for this type of services and the lack of financial resources of governments (public sector), the importance of public-private partnership contracts doubles. The principles governing partnership agreements require comprehensive knowledge of the general and specific rules and regulations of such contracts, which should be considered by the parties to the contract. The type of partnership, the life of the partnership projects, the financing of these projects, the political, social and especially economic developments of the society and finally the laws governing this type of contracts are among the factors that may create a special form of partnership contract. Therefore, the legal implications of these types of contracts and the incentive to participate are very important. Adherence to the rules and regulations of participation in projects will minimize the differences between the participants in the project and respect the rights of the parties to the contract. Carefully in the laws and regulations of the country, one can understand some patterns of public-private partnership. The present study seeks to review, analyze and finally formulate the principles governing partnership agreements in accordance with the existing laws and regulations of the country in order to facilitate and encourage private sector participation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Partnership agreements
  • Legal principles
  • Public-Private Partnership
  • Laws and Regulations
امامی، محمد و کوروش استوار سنگری، حقوق اداری، جلد دوم، تهران:، بنیاد حقوقی میزان، 1391.
انصاری، ولی ‌اللّه؛ کلیات حقوق قراردادهای اداری، چاپ دوم، تهران: حقوق‌دانان، 1392.
طباطبایی مؤتمنی، منوچهر، حقوق اداری، تهران: سمت، 1386.
عطریان، فرامرز، اداره خوب «مطالعۀ تطبیقی نظام حقوقی ایران و اتحادیۀ اروپا»، تهران: میزان، 1396.
هاشمی، سیدمحمد، حقوق بشر و آزادیهای اساسی، تهران: میزان، 1384.
هداوند، مهدی  و علی مشهدی، اصول حقوق اداری، چاپ دوم، تهران: خرسندی، 1391.

برزگر، عبدالرضا و تهمینه رحمانی، جایگاه مشارکت عمومی ـ خصوصی در نظام حقوق اداری ایران، فصلنامه حقوق اداری، سال دوم، پاییز 1393، شماره 5.
جلالی، محمد و محمد زرشگی، تراکم‌زدایی حقوقی ـ اداری از تهران در پرتو اصول قانون اساسی، پژوهشنامه حقوق اسلامی، پاییز و زمستان 1396، سال هجدهم، شماره دوم (پیاپی 46).
ذاکری، احمد، راهکارهای جذب سرمایهگذاری خارجی در پروژههای شهری، کنفرانس بین‎المللی توسعۀ نظام اجرایی پروژه‌های عمرانی، صنعتی و شهری، تهران : مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف، 1386.
رجبی خاصوانی، احمد، رویکردهای نوین جذب سرمایه‌‌گذاری خصوصی در شهرداریها، سایت شهرداری ایلخچی به آدرس: www.sh-eilkhchi.ir، 1393، صفحۀ نخست.
رسولی‌منش، سیدمصطفی، تأمین مالی طرحهای توسعه و پروژه های شهری با استفاده از روش مشارکت بخش عمومی و خصوصی، اقتصاد شهر، 1389، شماره 5.
زمان‌زاده بهبهانی، مهری و محسن رهامی و مرتضی ناجی زواره، واکاوی جایگاه اصول دادرسی عادلانه در فقه امامیه، پژوهش‌نامه حقوق اسلامی، پاییز و زمستان 1397، دوره 19، شماره دوم (پیاپی 48).
سعیدی، علی، ظرفیت‌های ابزارهای مالی اسلامی در توسعه مشارکت عمومی و خصوصی در ایران، همایش ملی مشارکت عمومی و خصوصی در توسعه زیرساخت، تهران: مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌‌‌ریزی، 1391.
عیوضی، محمدرحیم، تبیین مشارکت سیاسی و رفتار انتخاباتی، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، 1382، شماره 195-196.
قبولی درافشان، مهدی و سعید محسنی، مسئولیت ناشی از قطع مذاکرات پیشقراردادی(مطالعۀ تطبیقی در حقوق ایران، فرانسه، اصول قراردادهایی بینالمللی و اروپایی)، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، تابستان 1393، سال دوم، شماره هفتم.
محمدی، مینا و غلامحسن مزارعی و خلیل احمدی، کاستی‌هایی نظام حقوقی مناقصات و قراردادهایی دولتی از منظر اصل شفافیت، فصلنامه حقوق اداری، بهار 1398، سال ششم، شماره 18.
مهرعلیان، اردشیر، بررسی تطبیقی دادرسی منصفانه و عادلانه طبق استانداردهای بین‌المللی و ملّی، دومین همایش ملی عدالت، اخلاق، فقه و حقوق، 1394.
یاوری، اسدالله، از دادرسی تا دادرسی منصفانه: تحول در مفهوم و قلمرو کلاسیک دادرسی و تضمینات آن، مجله تحقیقات حقوقی، 1393، شماره 68.
توصیه‌نامه‌های راهنمای قانون‌گذاری آنسیترال.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
قانون برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران.
قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران.
قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران.
قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۲۵/۳/۱۳۹۲.
قانون رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان دولت.
قانون مجازات اسلامى.
منشور حقوق شهروندی.
1. Asian Development Bank (ADB), Public Private Partnership (PPP), Handbook, ADB Publishing, September 2008.
2. Fernando Fernholz .& Morales, public private partnershios for Municipal Governments, from http//www.mftf.org. Ministry of Municipul Affairs(1999). Public private partnership A Guide for Local Government. British Colombia: British Columbia, ministry of municipal Affairs, R(2006).
3. Ghobadian, A., Gallear, D., Viney, H. Private Public Partnership Policy and Experience, Milan: Palgrave Mcmillan, 2004.
4. Grigorescu, Adriana, Models of Public Private Partnership Projects in Tourism Industry, Nation School of Political Studies and Public Administration (NSPSPA), Bucharest, MPRA, 2008.
5. International Monetary Fund (IMF), Public Private Partnership, the Fiscal Affairs Department, available at http://www.imf.org, 2012.
6. Ministry for the Environment. Urban Design Toolkit, 2007.
7. Schwatzschil, Maimon, Constitutions Law and Equality, ed.Patterson D., A Companion to Philsophy Law and Legal Theory. Blackwell Publisher, 1999.
8. Tsenkova, Sasha. Urban Regeneration:Learning form the british experience,Calgory:university of Calgary,Faculyy of Environmental Design. Uncitral Legislative Guide on Privately Financed Infrastructure Projects (2000Uncitral Legislative Guide), 2002.